ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Οικονομικών, κ. Φίλιππο Σαχινίδη

ΘΕΜΑ: Λειτουργία του συστήματος ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ

Η ανάγκη για πρόσβαση σε ακριβή δεδομένα οικονομικής συμπεριφοράς και η σύνδεση των δεδομένων αυτών με την προστασία της πίστης και της μείωσης των επισφαλειών προς όφελος του τραπεζικού συστήματος και επακόλουθα και των ίδιων των συναλλασσομένων αποτέλεσαν το γενεσιουργό λόγο δημιουργίας από το σύνολο σχεδόν των ελληνικών τραπεζών της «Τραπεζικά Συστήματα Πληροφοριών ΑΕ» που ανέπτυξε και διαχειρίζεται το σύστημα «Τειρεσίας» για τη συγκέντρωση και διάθεση πληροφοριών οικονομικής συμπεριφοράς για επιχειρήσεις και ιδιώτες. Η ίδια η φύση της λειτουργία του συστημάτος έχει προκαλέσει πολλές συζητήσεις και ανησυχίες αναφορικά με τον ορθό τρόπο διαχείρισης αυτών των δεδομένων, αλλά και αναφορικά με την ίδια την αποτελεσματικότητα διατήρησης και επικοινωνίας αυτών των δεδομένων σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, ήτοι σε περιόδους που ο αριθμός των προσώπων που καταχωρούνται στο σύστημα αυξάνεται, χωρίς ουσιαστική εκτίμηση των λόγων που οδήγησαν στη αθέτηση των υποχρεώσεών τους. Στις περιπτώσεις, μάλιστα, που η αθέτηση οφείλεται σε οικονομικές δυσκολίες που προκλήθηκαν από την ανάγκη προσαρμογής των πολιτών σε νεά δημοσιονομικά μέτρα, η λειτουργία του συστήματος φαίνεται ότι απομακρύνεται ακόμα πειρσσότερο από τον στόχο της ουσιαστικής διάγνωσης οικονομικής συμπεριφοράς με σκοπό την επίτευξη του υπεύθυνου δανεισμού και την αποφυγή της υπερχρέωσης. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, σε αυτές τις περιπτώσεις η λειτουργία του συστήματος φαίνεται να δημιουργεί πρόσθετες συνθήκες πίεσης σε μια ήδη οικονομικά πιεσμένη κοινωνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και σε περίπτωση διαπίστωσης ανακρίβειας ή σφάλματος στα δεδομένα του Αρχείου που τηρείται, το βάρος του εντοπισμού και η ευθύνη για έναρξη της διαδικασίας διόρθωσης ανήκει στον ίδιο τον πολίτη, χωρίς μάλιστα να παρέχονται και ανάλογες διευκολύνσεις για την διαπίστωση ενδεχόμενης ζημίας του από την εσφαλμένη εγγραφή και έρευνας δυνατοτήτων ανάλογης αποζημίωσής του. Η αναγκαία αυτή αποζημίωση δόθηκε στους πολίτες μόνο μέσω αποφάσεων των ελληνικών δικαστηρίων, αναγνωρίζοντας την ευθύνη για καταβολή αποζημίωσης για την υφιστάμενη ηθική βλάβη. Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις εξοφλήσεων είναι κατανοητό ότι θα έπρεπε οι ίδιες οι τράπεζες να φροντίζουν πάντα για την άμεση τροφοδότηση του συστήματος με τα νέα στοιχεία. Πρόσθετες ανησυχίες προέκυψαν και από το έργο της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων σε ό,τι αφορά τη λειτουργία του αρχείου δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς υπό το πρίσμα της προστασίας των πολιτών από αθέμιτη επεξεργασία προσωπικών τους δεδομένων. Μεταξύ των διαπιστώσεων υπήρξε η κατάρτιση «λευκών» και «μάυρων» λιστών καταναλωτών, καθώς και η πλημμελής ενημέρωση του συστήματος από τις τράπεζες.

Ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1) Πώς αποτιμά η κυβέρνηση τη λειτουργία του συστήματος «Τειρεσίας» μέσα στις παρούσες συνθήκες οικονομικής ύφεσης και αυξημένων οικονομικών δυσχεριών των πολιτών;
2) Σε ποιες ενέργειες θα προβεί η κυβέρνηση προκειμένου να εξασφαλιστεί η δικαιότερη και αποτελεσματικότερη υπό τις παρούσες συνθήκες λειτουργία του συστήματος Τειρεσίας;
3) Πώς αποτιμά η κυβέρνηση το επίπεδο προστασίας των πολιτών έναντι αθέμιτης επεξεργασίας των προσωπικών τους δεδομένων στα πλαίσια λειτουργίας του συστήματος;
4) Πώς κρίνεται η στάση των τραπεζών απέναντι στην υποχρέωσή τους για ορθή και έγκαιρη ενημέρωση του συστήματος;
5) Ποια η θέση της κυβέρνησης σε ότι αφορά συγκεκριμένες προτάσεις για την λειτουργία του συστήματος «ΤΕΙΡΕΣΙΑΣ» με στόχο την αποτελεσματικότερη και δικαιότερη λειτουργία του μέσα σε συνθήκες οικονομικής ύφεσης και συγκεκριμένα:
α) πρόταση για περαιτέρω μείωση του χρόνου τήρησης και χρήσης απο τα πιστωτικά ιδρύματα δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς στις περιπτώσεις εξόφλησης μιας οφειλής στο σύνολό της;
β) υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων για έγγραφη ή προσήκουσα ηλεκτρονική ενημέρωση του οφειλέτη για την καταχώρησή του στο αρχείο δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς
γ) προθεσμία μηνός προς τον οφειλέτη για τακτοποίηση της οφειλής του και σε περίπτωση εξόφλησης άμεση αφαίρεση των στοιχείων του από το αρχείο
δ) μη δυνατότητα εγγραφής των στοιχείων οφειλέτη στο σύστημα στις περιπτώσεις όπου η αθέτηση υποχρέωσης αποδεδειγμένα δεν οφείλεται σε δική του υπαιτιότητα (πχ με προσκόμιση διαταγών πληρωμής για ανεξόφλητες επιταγές πελατών του ή αποδείξεις για βεβαιωμένο πιστωτικό υπόλοιπο μη καταβληθέντος ΦΠΑ);