29/06/2016
Στις 20 Ιουνίου 2016 τρεις κορυφαίοι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων φυλακίστηκαν στην Τουρκία. Ο Erol Önderoğlu (Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα) συνελήφθη αφότου παρέστη ενώπιον δικαστηρίου της Κωνσταντινούπολης. Την ίδια ημέρα συνελήφθησαν ο Şebnem Korur Fincancı (Ίδρυμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Τουρκίας) και ο Ahmet Nesin (δημοσιογράφος και συγγραφέας). Κατηγορούνται για τρομοκρατική προπαγάνδα, προφανώς επειδή εκτέλεσαν προσωρινώς χρέη αρχισυντάκτη της Özgür Gündem, μιας καθημερινής εφημερίδας που επικεντρώνεται στη διαμάχη μεταξύ της κυβέρνησης και του PKK.
Οι τουρκικές αρχές έχουν κινήσει ποινικές έρευνες για τα 37 από τα 44 άτομα που διαδήλωσαν ενάντια στην καταστολή του προσωπικού της Özgür Gündem συμμετέχοντας σε εκστρατεία κατά την οποία προσκαλούνταν να εκτελέσουν χρέη διευθυντικών στελεχών της εφημερίδας για μία ημέρα.
1. Έχει εκφράσει η Επιτροπή την ανησυχία της προς την κυβέρνηση της Τουρκίας για τη χρήση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας με στόχο τη σύλληψη δημοσιογράφων και ακαδημαϊκών οι οποίοι δεν κατηγορούνται για χρήση βίας; Αν όχι, για ποιον λόγο;
2. Τι συνέπειες είχαν οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η κατάχρηση αντιτρομοκρατικών νόμων στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας από τη «δήλωση» περί συνεργασίας για τη διαχείριση της μετανάστευσης και εξής;
3. Υπάρχουν συγκεκριμένα κριτήρια αναφοράς για την Τουρκία όσον αφορά θέματα όπως το κράτος δικαίου, η διάκριση των εξουσιών, οι αυθαίρετες κρατήσεις και η ελευθερία του λόγου στη βάση της «δήλωσης» για τη μετανάστευση, και θα επηρεάσουν οι πρόσφατες εξελίξεις το σχέδιο για το άνοιγμα του κεφαλαίου 33;
Απάντηση του κ. Hahn εξ ονόματος της Επιτροπής
Η Επιτροπή παρακολουθεί με ανησυχία την κατάσταση όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης και τα θεμελιώδη δικαιώματα στην Τουρκία. Η Επιτροπή υπενθυμίζει, μεταξύ άλλων, την κοινή δήλωση της Ύπατης Εκπροσώπου/Αντιπροέδρου κ. Mogherini και του Επιτρόπου κ. Hahn, που δημοσιεύθηκε στις 21 Ιουνίου 2016 σχετικά με τη σύλληψη του καθηγητή κ. Fincanci και πολλών δημοσιογράφων, μεταξύ των οποίων και του κ. Nesin(1).
Η ΕΕ προβάλλει και υπερασπίζεται τις θέσεις αυτές σε όλα τα επίπεδα, καθώς και σε συνόδους κορυφής. Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης και 18ης Μαρτίου 2016(2), οι ηγέτες της ΕΕ επανέλαβαν ότι η ΕΕ αναμένει από την Τουρκία να τηρεί τα υψηλότερα πρότυπα σε θέματα δημοκρατίας, κράτους δικαίου, σεβασμού των θεμελιωδών ελευθεριών, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της έκφρασης. Πιο πρόσφατα η ΕΕ εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά την ευρεία εφαρμογή της νομοθεσίας για την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα κατά την 124η συνεδρίαση της Επιτροπής Σύνδεσης ΕΕ-Τουρκίας, στις 31 Μαΐου 2016.
Όπως αναφέρεται στην τρίτη έκθεση για την πρόοδο της Τουρκίας όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων, της 4ης Μαΐου 2016(3), καθώς και στη δεύτερη έκθεση για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στην εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, της 15ης Ιουνίου 2016(4), η Τουρκία αναμένεται να αναθεωρήσει τη νομοθεσία και τις πρακτικές της σχετικά με την τρομοκρατία σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, ιδίως μέσω της καλύτερης εναρμόνισης του ορισμού της τρομοκρατίας, ώστε να περιοριστεί το πεδίο εφαρμογής του ορισμού, και της εισαγωγής του κριτηρίου της αναλογικότητας.
(1) http://eeas.europa.eu/statements-eeas/2016/160621_01_en.htm
(2) http://www.consilium.europa.eu/el/meetings/european-council/2016/03/17-18/
(3) COM(2016)278.
(4) COM(2016)349.
