15/06/2020
Οι οικονομικές προοπτικές της Ευρώπης ως αποτέλεσμα της COVID-19, και ο ασύμμετρος αντίκτυπος της πανδημίας στα κράτη μέλη
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΟΣΑ του Ιουνίου 2020 για τις οικονομικές προοπτικές, η πανδημία COVID-19 αποτελεί μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια κρίση στον τομέα της υγείας με σοβαρές συνέπειες για όλες τις οικονομίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Ωστόσο, δεν θα αντιμετωπίσουν όλες οι οικονομίες τον ίδιο αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕγχΠ, την ίδια έντονη αύξηση του ποσοστού της ανεργίας ή την ίδια καθυστέρηση όσον αφορά την ανάκαμψη της παραγωγής.
Αν υπάρξει δεύτερο κύμα της πανδημίας, η πτώση του ΑΕγχΠ στην ευρωζώνη αναμένεται να φτάσει το 11,5 % φέτος, και, ακόμη κι αν αποφευχθεί μια δεύτερη επιδημική έξαρση της νόσου, η πτώση θα είναι πάνω από 9 %, ενώ το ΑΕγχΠ στις ΗΠΑ αναμένεται να μειωθεί κατά 8,5 % και 7,3 % αντίστοιχα, και στην Κίνα μόλις κατά 3,7 % και 2,6 %. Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ αντέδρασαν στην πανδημία COVID-19 κατά μη συντονισμένο τρόπο, οι προοπτικές της ΕΕ βάσει του μέσου όρου των προοπτικών των κρατών μελών δεν προκαλούν έκπληξη.
Με βάση τα παραπάνω:
1. Συμφωνεί η Επιτροπή ότι οι αποφάσεις πολιτικής των κρατών μελών εξαρτήθηκαν από τη διαθεσιμότητα των πόρων, η οποία εν τέλει επηρέασε τη δυσμενή μέση προοπτική για την ΕΕ;
2. Θα εξετάσει η Επιτροπή το ενδεχόμενο να δημιουργήσει ένα ενωσιακό όργανο που θα προετοιμάσει την ανάληψη συντονισμένης δράσης σε ολόκληρη την ΕΕ σε περίπτωση παρόμοιας κρίσης;
Απάντηση του κ. Gentiloni
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Αριθμός αναφοράς της ερώτησης: E-003579/2020
H οικονομική διαταραχή που προκάλεσε η πανδημία έχει παγκόσμιο και συμμετρικό χαρακτήρα, όμως ο αντίκτυπός της ποικίλλει από χώρα σε χώρα ανάλογα με διάφορους παράγοντες, όπως η σοβαρότητα των επιπτώσεων στην υγεία, η διάρκεια και η αυστηρότητα των απαγορεύσεων της κυκλοφορίας, η διάρθρωση των οικονομιών (π.χ. η εξάρτηση από τομείς όπως ο τουρισμός) και τα διαθέσιμα δημοσιονομικά περιθώρια που επιτρέπουν στις κυβερνήσεις να μετριάσουν τις αρνητικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις και να στηρίξουν την ανάκαμψη.
Προκειμένου να συμπληρώσουν τις εθνικές προσπάθειες και να δώσουν τη συντονισμένη απάντηση που απαιτεί αυτή η άνευ προηγουμένου κρίση, η Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αντέδρασαν ταχέως και χρησιμοποίησαν κάθε διαθέσιμο μέσο για τη διάσωση ανθρώπινων ζωών και την προστασία θέσεων εργασίας και επιχειρήσεων.
Στις 23 Απριλίου 2020, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τη συμφωνία της Ευρωομάδας σχετικά με τρία σημαντικά δίχτυα ασφαλείας(1): για τους εργαζομένους (SURE)(2), τις επιχειρήσεις (ταμείο εγγυήσεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων(3)) και τα κράτη (προληπτικό πιστωτικό όριο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας(4)), συνολικού ύψους 540 δισ. ευρώ.
Στις 27 Μαΐου 2020, η Επιτροπή παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο(5) για την προστασία των ανθρώπινων ζωών και των μέσων βιοπορισμού, για την ανασύνταξη της ενιαίας αγοράς και για την υλοποίηση μιας ανάκαμψης που θα διαρκέσει. Το σχέδιο αυτό περιλάμβανε ένα ανανεωμένο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2021-2027 και ένα νέο μέσο, το Next Generation EU(6), συνολικού ύψους 1,8 τρισ. ευρώ.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο(7) κατέληξε σε συμφωνία στις 21 Ιουλίου 2020, βάσει της πρότασης της Επιτροπής. Ακρογωνιαίος λίθος της είναι ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας(8), ο οποίος θα διαθέσει μεγάλης κλίμακας χρηματοδοτική στήριξη —ύψους 672,5 δισ. ευρώ υπό μορφή επιχορηγήσεων και δανείων— σε μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που πραγματοποιούνται από τα κράτη μέλη, με στόχο τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πανδημίας και την αύξηση της βιωσιμότητας, της ανθεκτικότητας και της προετοιμασίας των οικονομιών της ΕΕ για τις προκλήσεις που θέτουν η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση.
(1) Συμπεράσματα του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2020· είναι διαθέσιμα στη διεύθυνση: https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2020/04/23/conclusions-by-president-charles-michel-following-the-video-conference-with-members-of-the-european-council-on-23-april-2020/
(2) Κανονισμός (ΕΕ) 2020/672 του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2020, σχετικά με τη θέσπιση ευρωπαϊκού μέσου προσωρινής στήριξης για τον μετριασμό των κινδύνων ανεργίας σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης (SURE) λόγω της επιδημικής έκρηξης της COVID-19, ΕΕ L 159 της 20.5.2020, σ. 1.
(3) Το δελτίο Τύπου είναι διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://www.eib.org/en/press/all/2020-126-eib-board-approves-eur-25-billion-pan-european-guarantee-fund-to-respond-to-covid-19-crisis
(4) Περίληψη της απόφασης του Συμβουλίου των Διοικητών της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων είναι διαθέσιμη στη διεύθυνση: https://www.esm.europa.eu/sites/default/files/2020-05-15-bog-summary_of_decisions.pdf
(5) Το δελτίο Τύπου είναι διαθέσιμο στη διεύθυνση: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/el/ip_20_940
(6) Πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη θέσπιση Μέσου Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη στήριξη της ανάκαμψης μετά την πανδημία COVID-19, COM/2020/441 final της 28.5.2020.
(7) Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, 17-21 Ιουλίου 2020· είναι διαθέσιμα στη διεύθυνση: https://www.consilium.europa.eu/media/45132/210720-euco-final-conclusions-el.pdf
(8) Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, COM/2020/408 final της 28.5.2020.
