Η ΕΕ και η Τουρκία συνδέονται με συμφωνία τελωνειακής ένωσης, η οποία τέθηκε σε ισχύ την 31η Δεκεμβρίου 1995. Το 2019, η Τουρκία ήταν η πέμπτη μεγαλύτερη χώρα-εταίρος, εξαγωγική αγορά και χώρα προέλευσης των εισαγωγών της ΕΕ. Η ΕΕ είναι μακράν ο μεγαλύτερος εταίρος της Τουρκίας τόσο ως προς τις εισαγωγές όσο και ως προς τις εξαγωγές, καθώς και η μεγαλύτερη πηγή επενδύσεών της. Το πρόσφατο γεωπολιτικό παιχνίδι του Ερντογάν έχει εξοργίσει πολλούς εμπορικούς εταίρους της Τουρκίας, ιδίως τη Γαλλία, η οποία εγκατέλειψε ναυτική αποστολή του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο. Η Τουρκία φαίνεται επίσης να μην έχει κανένα σεβασμό για την πολιτιστική κληρονομιά, όπως αποδεικνύει το γεγονός ότι σχεδιάζει να μετατρέψει τη βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.

Υπό το φως αυτών των σημαντικότατων εξελίξεων, θα ήθελα να ρωτήσω την Επιτροπή:

1. Είναι σε θέση να παράσχει τα πλέον επικαιροποιημένα στοιχεία για τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ και μεταξύ της Τουρκίας και κάθε επιμέρους κράτους μέλους;

2. Έχει κάποια σχέδια προκειμένου να απαντήσει στις τελευταίες τουρκικές προκλήσεις με συγκεκριμένες και σταδιακές κυρώσεις;


Απάντηση του ύπατου εκπροσώπου/αντιπροέδρου κ. Borrell
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Αριθμός αναφοράς της ερώτησης: E-004011/2020

Στο γενικό πλαίσιο των πολιτικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, το εμπόριο θεωρήθηκε ως κατ’ εξοχήν πρόσφορο πεδίο με μεγάλο δυναμικό για θετικές εξελίξεις, ιδίως όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης. Δυστυχώς, οι εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας επιδεινώθηκαν πρόσφατα λόγω της αύξησης των τουρκικών μέτρων τα οποία παραβιάζουν τους κανόνες της τελωνειακής ένωσης και τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, με ισχυρό αρνητικό αντίκτυπο στις εξαγωγές της ΕΕ προς την Τουρκία. Ο πίνακας του παραρτήματος παρουσιάζει τα στοιχεία της Eurostat για τις εισαγωγές και τις εξαγωγές μεταξύ της Τουρκίας και κάθε κράτους μέλους, καθώς και τα συγκεντρωτικά στοιχεία της ΕΕ για το έτος 2019.

Τα περιοριστικά μέτρα της ΕΕ (κυρώσεις) αποτελούν μέρος μιας συνολικής προσέγγισης που περιλαμβάνει επίσης διπλωματικές επαφές. Η επιβολή πρόσθετων κυρώσεων είναι θέμα για το οποίο αποφασίζει το Συμβούλιο με ομοφωνία.

Στις 28 Αυγούστου 2020, οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συζήτησαν την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο κατά τη σύνοδο «Gymnich» στο Βερολίνο(1). Τα κράτη μέλη της ΕΕ ζήτησαν αποκλιμάκωση και επέμειναν στην ανάγκη να σταματήσει η Τουρκία τις δραστηριότητες γεώτρησης στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς καθυστέρηση, προκειμένου να δημιουργηθεί ο απαραίτητος χώρος για διάλογο και διαπραγματεύσεις. Υπήρξε συναίνεση να προχωρήσουν οι εργασίες για την προσθήκη περαιτέρω καταχωρίσεων στο υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων. Οι υπουργοί συμφώνησαν επίσης ότι σε περίπτωση απουσίας προόδου όσον αφορά τη συνεργασία με την Τουρκία, θα μπορούσαν να αναπτυχθούν επιλογές για περαιτέρω περιοριστικά μέτρα.
(1) https://eeas.europa.eu/headquarters/headquarters-homepage/84516/informal-meeting-eu-foreign-ministers-gymnich-remarks-hrvp-josep-borrell-press-conference_en