19/04/2022
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο[1] της ΕΕ για τα συστήματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών (ΣμηΕΑ ή μη επανδρωμένα αεροσκάφη) κατέστη αναγκαίο λόγω της αύξησης της ανοικτής χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον εναέριο χώρο της ΕΕ. Ωστόσο, η χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών κάθε είδους συνέχισε, στην πράξη, να επεκτείνεται ταχέως και ανεξέλεγκτα, επηρεάζοντας την προστασία των δεδομένων, τη διαφύλαξη της ιδιωτικής ζωής και τα δικαιώματα των πολιτών.
Δεδομένων των ανωτέρω, η Επιτροπή καλείται να απαντήσει στις εξής ερωτήσεις:
1.Θα εξετάσει το ενδεχόμενο να προτείνει νέα πιο δραστική νομοθεσία για τα ζητήματα ΣμηΕΑ;
2.Θα εξετάσει το ενδεχόμενο ανάληψης πρωτοβουλίας για τη δημιουργία ενιαίου επιγραμμικού μητρώου ΣμηΕΑ της ΕΕ που θα είναι ανοικτό μέσω διαδικτυακής εφαρμογής και το οποίο θα επιτρέπει σε οποιονδήποτε εντός της ΕΕ να εντοπίζει εξ αποστάσεως ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος σε πραγματικό χρόνο, προκειμένου να προστατεύονται τα δικαιώματά του;
3.Θα εξετάσει το ενδεχόμενο να αναγνωρίσει ειδικό δικαίωμα αυτοάμυνας, το οποίο θα διασφαλίζει ότι τα άτομα έχουν το δικαίωμα να σταματούν ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος που προβαίνει σε φωτογράφηση, κατασκοπία ή παρέμβαση όσον αφορά την εικόνα, τη θέση ή τα δεδομένα τους (π.χ. δικαίωμα να εμποδίζουν επιτόπου τη λειτουργία μη συμμορφούμενου μη επανδρωμένου αεροσκάφους);
[1] Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/945 της Επιτροπής, της 12ης Μαρτίου 2019, για συστήματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών και φορείς εκμετάλλευσης συστημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών τρίτων χωρών (όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/425) και εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2019/947 της Επιτροπής, της 24ης Μαΐου 2019, για τους κανόνες και τις διαδικασίες λειτουργίας μη επανδρωμένων αεροσκαφών (όπως τροποποιήθηκε με τους εκτελεστικούς κανονισμούς (ΕΕ) 2020/639, 2020/746, 2021/1166 και 2022/425 της Επιτροπής).
Απάντηση της κ. Vălean εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
1. Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή δεν έχει λάβει καμία ένδειξη ότι το κανονιστικό πλαίσιο της ΕΕ για τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη[1], το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις 31 Δεκεμβρίου 2020, δεν εξασφαλίζει επαρκώς την προστασία των δεδομένων και την προστασία της ιδιωτικής ζωής και των ατομικών δικαιωμάτων. Σύμφωνα με το άρθρο 15 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2019/947 της Επιτροπής[2], τα κράτη μέλη μπορούν να καθορίζουν γεωγραφικές ζώνες στις οποίες οι αρμόδιες αρχές μπορούν να περιορίσουν τις πτήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών για να προστατεύσουν την ασφάλεια ή την ιδιωτική ζωή των ανθρώπων. Επιπλέον, το κανονιστικό πλαίσιο για το U-space[3], το οποίο θα αρχίσει να εφαρμόζεται από τις 26 Ιανουαρίου 2023, θα συμπληρώσει τις διατάξεις αυτές καλύπτοντας πολλές πτυχές της λειτουργίας των μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
2. Το σημείο 4 του παραρτήματος IX του βασικού κανονισμού του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια της Αεροπορίας (EASA)[4] καθορίζει τις βασικές απαιτήσεις για την εγγραφή μη επανδρωμένων αεροσκαφών και των φορέων εκμετάλλευσής τους. Το άρθρο 74 του εν λόγω κανονισμού απαιτεί από τον EASA να δημιουργήσει και να διαχειρίζεται αποθετήριο πληροφοριών, το οποίο αποσκοπεί στην ανταλλαγή πληροφοριών σχετικά με τις καταχωρίσεις μεταξύ των αρμόδιων αρχών μέσω μιας ψηφιακής πλατφόρμας. Σύμφωνα με τον εν λόγω κανονισμό, οι πληροφορίες αυτές δεν είναι άμεσα διαθέσιμες στους πολίτες.
3. Σύμφωνα με την απαίτηση του κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2019/945[5] της Επιτροπής, κατά τη διάρκεια της πτήσης, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη εκπέμπουν αυτόματα τον αριθμό μητρώου του φορέα εκμετάλλευσης, τις θέσεις του χειριστή και το σημείο απογείωσης, επιτρέποντας σε κάθε πρόσωπο που ενδέχεται να επηρεάζεται από τη λειτουργία του μη επανδρωμένου αεροσκάφους να έχει πρόσβαση και να καταγράφει τα δεδομένα αυτά μέσω κινητής συσκευής. Οι πολίτες που θεωρούν ότι έχουν παραβιαστεί τα δικαιώματά τους μπορούν να υποβάλουν καταγγελία στις αρχές επιβολής του νόμου. Σε κάθε περίπτωση, εάν οι φορείς εκμετάλλευσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών μπορούν να χαρακτηριστούν ως υπεύθυνοι επεξεργασίας βάσει του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων[6], πρέπει επίσης να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις τους βάσει του εν λόγω κειμένου.
[1] Κατ’ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2019/945 της Επιτροπής, της 12ης Μαρτίου 2019, σχετικά με τα συστήματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών και φορείς εκμετάλλευσης συστημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών τρίτων χωρών [όπως τροποποιήθηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2022/425] και εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2019/947 της Επιτροπής, της 24ης Μαΐου 2019, για τους κανόνες και τις διαδικασίες λειτουργίας μη επανδρωμένων αεροσκαφών [όπως τροποποιήθηκε με τους εκτελεστικούς κανονισμούς (ΕΕ) 2020/639, 2020/746, 2021/1166 και 2022/425 της Επιτροπής]
[2] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A32019R0947
[3] Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2021/664 της Επιτροπής, της 22ας Απριλίου 2021, σχετικά με ένα κανονιστικό πλαίσιο για το U-space (L 139 της 23.4.2021).
[4] Κανονισμός (ΕΕ) 2018/1139 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2018, για τη θέσπιση κοινών κανόνων στον τομέα της πολιτικής αεροπορίας και την ίδρυση Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ασφάλεια της Αεροπορίας, και για την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 2111/2005, (ΕΚ) αριθ. 1008/2008, (ΕΕ) αριθ. 996/2010, (ΕΕ) αριθ. 376/2014 και των οδηγιών 2014/30/ΕΕ και 2014/53/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, καθώς και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 552/2004 και (ΕΚ) αριθ. 216/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3922/91 του Συμβουλίου (ΕΕ L 212 της 22.8.2018, σ. 1).
[5] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX:32019R0945
[6] Κανονισμός (EΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1).
