Με το άρθρο 97 Ν. 4368/2016 (ΦΕΚ Α21/21.02.2016), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 51 ν. 4384/2016 ΦΕΚ Α 78/26.04.2016, δόθηκε πρόσφατα η δυνατότητα στο Υπουργείο Υγείας και στα ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ που υπάγονται σε αυτό να συνάπτουν ατομικές συμβάσεις έργου για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας και φύλαξης, χωρίς τη διενέργεια δημόσιου διαγωνισμού και με απόλυτο αποκλεισμό της συμμετοχής νομικών προσώπων. Την ίδια διαδικασία ατομικών συμβάσεων έργου η κυβέρνηση επιδιώκει να την διευρύνει και στο Υπουργείο Εργασίας και στους φορείς που υπάγονται σε αυτό, εισάγοντας τροπολογία σε μη σχετικό νομοσχέδιο. Ήδη έχουν υποβληθεί ενώπιον των ελληνικών δικαστηρίων αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων για την ακύρωση και την αναστολή σύναψης τέτοιων συμβάσεων, ενώ αναμένεται απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας επί του ζητήματος. Ταυτόχρονα, η διαδικασία φαίνεται να μην είναι σύμφωνη με τους ευρωπαϊκούς κανόνες που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις με αντικείμενο την καθαριότητα και φύλαξη (Παράρτημα ΙΙ Οδηγίας 2004/18).

1. Ποια μέτρα προτίθεται να λάβει η Επιτροπή στην πρόταση σχετικών διαδικασιών, με σκοπό την προστασία της οικονομικής ελευθερίας όλων των οικονομικών υποκειμένων σε στάθμιση με τις αρχές της διαφάνειας και της αξιοκρατίας;

2. Ποια άλλα μέτρα προτίθεται να λάβει η Επιτροπή σχετικά, με σκοπό την προστασία του αγαθού της καθαριότητας σε ευαίσθητους υγειονομικώς χώρους όπως τα υγειονομικά ιδρύματα και νοσοκομεία;

Απάντηση της κ. Bieńkowska εξ ονόματος της Επιτροπής

1. Το άρθρο 97 του νόμου 4368/2016 (όπως τροποποιήθηκε με τον νόμο 4384/2016) ορίζει ότι το ελληνικό Υπουργείο Υγείας (ή οι αρχές/φορείς που εποπτεύονται από αυτό) μπορεί (-ούν) να συνάπτει (-ουν) ατομικές συμβάσεις για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, φύλαξης και εστίασης.

Με βάση το γράμμα της διατάξεως αυτής, η Επιτροπή δεν μπορεί να συμπεράνει κατά πόσον τέτοιου είδους ατομικές συμβάσεις μπορούν να χαρακτηριστούν ως συμβάσεις απασχόλησης ή δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών κατά την έννοια της οδηγίας 2014/24/ΕΕ(1). Κάθε αξιολόγηση σχετικά με το ζήτημα αυτό απαιτεί την εξέταση των όρων των εν λόγω συμβάσεων ώστε να κατανοηθούν καλύτερα τα στοιχεία, τα χαρακτηριστικά και η φύση τους.

Εάν η εν λόγω σύμβαση συνιστά σύμβαση απασχόλησης, η σύναψή της εξαιρείται από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2014/24/ΕΕ (άρθρο 10 στοιχείο ζ)).

Ωστόσο, εάν η σύμβαση αυτή συνιστά δημόσια σύμβαση υπηρεσιών, κατά την έννοια της οδηγίας 2014/24/ΕΕ (άρθρο 2) και πληροί τα εφαρμοστέα κατώτατα όρια (άρθρα 4 και 5), η ανάθεσή της θα υπόκειται στις διατάξεις της οδηγίας 2014/24/ΕΕ. Στην περίπτωση αυτή, το άρθρο 19 της οδηγίας 2014/24/ΕΕ απαγορεύει τον αποκλεισμό οικονομικών φορέων «[…] με μοναδική αιτιολογία το γεγονός ότι, δυνάμει της νομοθεσίας του κράτους μέλους […], θα έπρεπε να είναι είτε φυσικά είτε νομικά πρόσωπα».

2. Μέσω του προγράμματος της ΕΕ για την υγεία η Επιτροπή στηρίζει ενέργειες για την προώθηση αποτελεσματικών μέτρων υγιεινής στα νοσοκομεία και σε άλλα τμήματα του συστήματος υγείας με στόχο την πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων(2). Επίσης, η Επιτροπή παρακολουθεί την εφαρμογή της σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με την ασφάλεια των ασθενών, συμπεριλαμβανομένης της πρόληψης των λοιμώξεων που συνδέονται με την υγειονομική περίθαλψη(3). Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου των Νόσων (ECDC) δημοσιεύει ευρετήριο των πόρων για την πρόληψη των λοιμώξεων το οποίο καλύπτει επίσης πτυχές της υγιεινής(4).

(1) ΕΕ L 94 του 2014, σ. 65.
(2) ΕΕ L 86 του 2014, σ. 1.
(3) ΕΕ C 151 του 2009, σ. 1.
(4) http://ecdc.europa.eu/en/healthtopics/Healthcare-associated_infections/guidance-infection-prevention-control/Pages/guidance-prevention-control-infections-caused-by-multidrug-resistant-bacteria-and-healthcare-associated-infections.aspx