23/10/2019
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει μεγάλες δυνατότητες να μεταμορφώσει τις ζωές των ανθρώπων προς το καλύτερο και να τους βοηθήσει να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Ωστόσο, υπάρχουν ολοένα και περισσότερα στοιχεία που καταδεικνύουν ότι μεμονωμένα κράτη και ιδρύματα και οι βιομηχανίες που χρηματοδοτούνται από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς επενδύουν σε δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης που σχετίζονται με αυτόνομα οπλικά συστήματα, τα οποία μπορούν να προγραμματιστούν για την επιλογή μεμονωμένων ή ομαδικών στόχων και να σκοτώνουν χωρίς νομική λογοδοσία.
Στις 12 Σεπτεμβρίου 2018, το Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα στο οποίο εξέφραζε τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με τα αυτόνομα οπλικά συστήματα και κάλεσε την Ύπατη Εκπρόσωπο, τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να διαμορφώσουν μια ενοποιημένη θέση της ΕΕ για το θέμα αυτό και να εργαστούν για την έναρξη διαπραγματεύσεων για τη θέσπιση νομικά δεσμευτικής διεθνούς πράξης για την απαγόρευση των εν λόγω όπλων.
1.Ποια ήταν η συνέχεια που δόθηκε στο ψήφισμα του Κοινοβουλίου σχετικά με τα αυτόνομα οπλικά συστήματα, όσον αφορά το πεδίο αρμοδιοτήτων της Ύπατης Εκπροσώπου;
2.Ποια μέτρα θα λάβει τώρα η ΕΕ και σε ποια φόρουμ, όσον αφορά τη διαπραγμάτευση διεθνούς συνθήκης για την απαγόρευση των εν λόγω συστημάτων;
Έχοντας επίγνωση των προκλήσεων που συνιστούν για την ειρήνη και την ασφάλεια οι νέες τεχνολογικές εξελίξεις, ιδίως η τεχνητή νοημοσύνη, η Ύπατη Εκπρόσωπος κα Mogherini είχε συζητήσει επανειλημμένα τα ζητήματα που σχετίζονται με την ενδεχόμενη ανάπτυξη φονικών αυτόνομων οπλικών συστημάτων (LAWS), μεταξύ άλλων, πιο πρόσφατα, με τους υπουργούς άμυνας της ΕΕ.
Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2018 και του 2019, η ΕΕ συμμετείχε ενεργά στις πολύπλοκες συζητήσεις σχετικά με τα LAWS στην Ομάδα Κυβερνητικών Εμπειρογνωμόνων (GGE) που λειτουργεί στο πλαίσιο της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για ορισμένα συμβατικά όπλα (CCW).
Τον Αύγουστο του 2019, η Ομάδα Κυβερνητικών Εμπειρογνωμόνων για τα LAWS συμφώνησε επί 11 κατευθυντήριων αρχών για τα LAWS με την ισχυρή στήριξη της ΕΕ. Τον Νοέμβριο του 2019, οι εν λόγω κατευθυντήριες αρχές εγκρίθηκαν κατά την ετήσια συνεδρίαση των υψηλών συμβαλλόμενων μερών στην CCW. H GGE δεν έχει καταλήξει μέχρι αυτή τη στιγμή σε συμφωνία επί μιας νομικά δεσμευτικής πράξης. Η ΕΕ έχει κάνει δηλώσεις σχετικά με διάφορες νομικές, τεχνικές και στρατιωτικές πτυχές που σχετίζονται με τα LAWS και οι δηλώσεις αυτές είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης. Οι δηλώσεις απηχούν τη γνωστή άποψη της ΕΕ ότι ο έλεγχος των νεοφανών οπλικών συστημάτων στον τομέα των LAWS πρέπει να παραμείνει σε ανθρώπινα χέρια καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός οπλικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας, της ανάπτυξης, της εγκατάστασης και της χρήσης. Η ΕΕ έχει επανειλημμένα τονίσει τη σημασία της τήρησης του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου (ΔΑΔ) και του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και ότι το κατάλληλο πλαίσιο διεξαγωγής περαιτέρω εργασιών στον τομέα των LAWS παραμένει η CCW.
Τον Νοέμβριο του 2019, τα υψηλά συμβαλλόμενα μέρη της CCW συμφώνησαν να παραταθεί η εντολή της Ομάδας Κυβερνητικών Εμπειρογνωμόνων για τα LAWS για μία ακόμα διετία, ώστε να συνεχιστεί η περαιτέρω ανάπτυξη του εφαρμοστέου κανονιστικού και επιχειρησιακού πλαισίου, μεταξύ άλλων μέσω διαβουλεύσεων με εμπειρογνώμονες. Η ΕΕ θα συνεχίσει να συμμετέχει ενεργά στις συζητήσεις αυτές.
