ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον Υπουργό Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κ. Ανδρέα Λοβέρδο

ΘΕΜΑ: Ενίσχυση του έργου του Ορφανοτροφείου Θηλέων Θεσσαλονίκης “Η Μέλισσα” και γενικότερα ζητήματα αναφορικά με την κοινωνική πρόνοια για ανηλίκους

Το Ορφανοτροφείο Θηλέων Θεσσαλονίκης “Η Μέλισσα” αποτελεί ένα Ν.Π.Ι.Δ. προνοιακού χαρακτήρα που παρέχει οίκηση, διατροφή, περίθαλψη και εκπαίδευση σε κορίτσια 6 έως 21 ετών, που πρέπει να προστατευθούν κοινωνικά εξαιτίας της έλλειψης ή της ακαταλληλότητας του οικογενειακού περιβάλλοντος (ορφανά, κακοποιημένα, εγκαταλελειμμένα, παραμελημένα) και παραπέμπονται για τοποθέτηση από τις Κοινωνικές Υπηρεσίες και τους Εισαγγελείς Ανηλίκων. Το ορφανοτροφείο που λειτουργεί στη Θεσσαλονίκη από το 1922, για την εκπλήρωση και ενίσχυση του φιλανθρωπικού του σκοπού λάμβανε μια μικρή κρατική χρηματοδότηση που κάλυπτε μόλις το 30% των αναγκών του μέσω της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Θεσσαλονίκης (Διεύθυνση Κοινωνικής Πρόνοιας Θεσσαλονίκης) και εποπτευόταν από αυτήν. Εντούτοις, με την νέα αυτοδιοικητική οργάνωση της χώρας με το πρόγραμμα “Καλλικράτης” αν και αρμόδιοι πλέον για θέματα κοινωνικής πρόνοιας είναι οι οικείοι Δήμοι, μέχρι σήμερα ο φορέας δεν έχει καμιά ενημέρωση για την αρμόδια υπηρεσία μέσω της οποίας θα γίνεται η χρηματοδότησή και η εποπτεία του (Δήμος ή Περιφέρεια). Σήμερα το ίδρυμα «Μέλισσα», μόνος φορέας παιδικής προστασίας για κορίτσια στη Θεσσαλονίκη, αναμένει κάποια απάντηση σχετικά με τη αρμοδιότητα που σχετίζεται με τη δυνατότητα επιβίωσής της. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ήδη οικονομικά πιεστική κατάσταση του ορφανοτροφείου, δημιουργεί έντονα ερωτηματικά στους εργαζόμενους για το αν θα μπορέσουν να συνεχίσουν να προσφέρουν απρόσκοπτα το έργο τους προς όφελος των παιδιών. Πέρα από το γεγονός ότι το ορφανοτροφείο μεριμνεί για την διατροφή, ένδυση, ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη, εκπαίδευση και αποκατάσταση 30 άπορων κοριτσιών από όλη τη Βόρεια Ελλάδα, απασχολεί 12 άτομα σταθερό προσωπικό, ενώ με συμβάσεις έργου απασχολούνται καθηγητές για ενισχυτική διδασκαλία, νομικός σύμβουλος, κοινωνική λειτουργός και ψυχολόγοι και είναι ο μόνος φορέας που υλοποιεί προγράμματα αναδοχής για ανήλικους. Ο μόνος τρόπος με τον οποίο το ορφανοτροφείο κατόρθωσε να ανταπεξέλθει στις οικονομικές απαιτήσεις του έργου πρόνοιας που προσφέρει, ήταν με την οργάνωση πολύ «σφιχτής» διαχείρισης, με σωστή και διαφανή αξιοποίηση της οικονομικής ενίσχυσης από την πλευρά της πολιτείας και τα έσοδα της ακίνητης περιουσίας του ομωνύμου σωματείου, όσο και αν αυτά δεν επαρκούν για την κάλυψη των ανελαστικών αναγκών του ορφανοτροφείου. Το γεγονός παραμένει ότι οι εργαζόμενοι καθυστερούν, συχνά για διάστημα δύο ή και παραπάνω μηνών, να λάβουν την πληρωμή τους. Ήδη υπάρχει καθυστέρηση δύο μηνών περίπου στην πληρωμή τους.
Επίσης, πρέπει να σημειωθεί το γεγονός ότι το ορφανοτροφείο δέχεται κατά μέσο όρο 5 αιτήσεις φιλοξενίας παιδιών τον μήνα, ενώ διαθέτει μόνο 30 θέσεις, ήδη όλες καλυμμένες, αποτελώντας έτσι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του γενικότερου ζητήματος για την ανεπάρκεια στέγης φιλοξενίας κακοποιημένων και παραμελημένων παιδιών τόσο στη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε ολόκληρη τη χώρα. Το πρόβλημα γίνεται πιο έντονο ιδίως στις περιπτώσεις των εφήβων που έχουν επιδείξει παραβατική -εναντιωματική συμπεριφορά ή παρουσιάζουν προβλήματα ψυχικής διαταραχής και τους οποίους, όταν δεν υπάρχουν γονείς, τα ιδρύματα αρνούνται συνήθως να υποδεχθούν ως μη ειδικά για τη φροντίδα τους ενώ δεν υπάρχει καμιά στέγη μακροχρόνιας φιλοξενίας και θεραπείας στη χώρα μας για τα παιδιά αυτά καθώς οι δομές ψυχικής υγείας απευθύνονται μόνο σε ενήλικες. Η ανεπάρκεια στέγης φιλοξενίας πέρα από το ποσοτικό χαρακτηριστικό της, εμφανίζει συνεπώς και σημάδια έλλειψης εξειδίκευσης, με κύρια την περίπτωση των εφήβων με ψυχική διαταραχή, οι οποίοι φιλοξενούνται απλά σε όποιο ίδρυμα τελικά τους δεχτεί χωρίς καμία εγγύηση για παροχή επιστημονικά εξειδικευμένης κοινωνικής μέριμνας.
Ενόψει των παραπάνω, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Με ποιο τρόπο θα εξασφαλιστεί η συνέχιση της χρηματοδότησης των ιδιωτικού δικαίου ιδρυμάτων κοινωνικής πρόνοιας και παιδικής προστασίας όπως αυτό του Ορφανοτροφείου Θηλέων Θεσσαλονίκης «Η Μέλισσα», ενόψει της κατάργησης των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και της μεταφοράς της αρμοδιότητας για θέματα κοινωνικής πρόνοιας στους Δήμους και πώς θα επηρεάσει αυτή η μεταφορά τα ιδρύματα που έχουν ήδη στείλει τους οικονομικούς τους προγραμματισμούς στις αρμόδιες Νομαρχίες;
2. Πώς θα ενισχυθεί το έργο του Ορφανοτροφείου Θηλέων «Η Μέλισσα», ιδίως ενόψει του αυξανόμενου αριθμού αιτήσεως φιλοξενίας που δέχεται;
3. Με ποιες ενέργειες θα επιτευχθεί ο καλύτερος συντονισμός των αρμόδιων φορέων ώστε, με βάση τον ακριβή όγκο των αιτημάτων για φιλοξενία, να έχουμε μια πλήρη εικόνα για την έκταση του προβλήματος της ανεπάρκειας στέγης;
4. Πώς θα καλυφθεί ειδικότερα η ανάγκη για φιλοξενία εφήβων με παραβατική συμπεριφορά, καθώς και εφήβων που παρουσιάζουν κάποια ψυχική διαταραχή;