ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τους κ.κ. Υπουργούς:
- Οικονομίας και Οικονομικών, Ιωάννη Παπαθανασίου
- Δικαιοσύνης, Νικόλαο Δένδια

Θέμα: Απροστάτευτοι οι πολίτες μπροστά στις κατασχέσεις των κατοικιών τους.

Παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης και την αναθεώρηση της ισχύουσας ρύθμισης για την προστασία των δανειοληπτών, σύμφωνα με την οποία αυξάνεται το ποσό κάτω από το οποίο δεν επιτρέπεται ο πλειστηριασμός της μοναδικής κατοικίας του δανειολήπτη από 10.000 σε 20.000 ευρώ, η πραγματικότητα δείχνει ότι σπίτια συνεχίζουν να κατάσχονται ακόμα και για οφειλές της τάξης των 1000 ευρώ. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι η προστασία από κατασχέσεις για οφειλές μέχρι 20.000 ευρώ, κατά τα οριζόμενα στο νόμο 3587/2007, προσφέρεται με τέτοιους περιορισμούς που την καθιστούν πρακτικά ανεφάρμοστη.

Ο δανειολήπτης μπορεί να αποφύγει την κατάσχεση μόνο της μοναδικής του κατοικίας. Επομένως, η κατάσχεση συνεχίζεται σε περίπτωση που ο δανειολήπτης έχει και δεύτερο σπίτι, ακόμα και αν αυτό είναι εξοχικό. Για να μπορέσει επιτυχώς να αποφύγει την κατάσχεση της μοναδικής του κατοικίας, εκτός του ότι θα πρέπει να αποδείξει ότι αυτή η κατοικία αποτελεί πράγματι τη μοναδική του (πράγμα εξαιρετικά δύσκολο σε μεγάλο αριθμό περιπτώσεων και ιδίως υπό το πρίσμα των πιεστικών προθεσμιών που αναφέρονται παρακάτω), θα πρέπει να προλάβει μέσα σε 15 μέρες από την επίδοση της επιταγής προς εκτέλεση να ασκήσει ανακοπή κατά του σχετικού τίτλου εκτέλεσης, επιβαρυνόμενος και με τα σημαντικά δικηγορικά και δικαστικά έξοδα. Πρέπει, επίσης, να επισημανθεί ότι η επιταγή προς εκτέλεση που φθάνει στον δανειολήπτη δεν αναφέρει αναλυτικά τα προς κατάσχεση αντικείμενα, με αποτέλεσμα συχνά οι δανειολήπτες να αγνοούν ότι μπορεί να κατασχεθεί το σπίτι τους και, ως εκ τούτου, να χάνεται η σύντομη προθεσμία των 15 ημερών για την άσκηση ανακοπής από την επίδοση της επιταγής προς εκτέλεση. Με την αίτηση ανακοπής, ο δανειολήπτης θα πρέπει να αποδείξει στο δικαστήριο ότι βρίσκεται σε «αποδεδειγμένη και ανυπαίτια αδυναμία» εκπλήρωσης των υποχρεώσεων του, κάτι το οποίο είναι πρακτικά εξαιρετικά δύσκολο στις περισσότερες των περιπτώσεων. Όπως τονίζουν νομικοί, στην έννοια της «ανυπαίτιας αδυναμίας» υπάγονται λίγες και ακραίες περιπτώσεις, ενώ δεν υπάρχει ως τώρα νομολογία βάσει της οποίας να γίνεται δεκτό ότι ένας δανειολήπτης μπορεί να βρίσκεται σε αδυναμία εξυπηρέτησης των υποχρεώσεων του, μόνο και μόνο επειδή αυξήθηκαν κατακόρυφα τα επιτόκια δανεισμού, κάτι το οποίο είναι πολύ πιθανό να συμβεί στις σημερινές συνθήκες κρίσεις.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, η σχετική διάταξη του 2007, που είχε ως υποτιθέμενο σκοπό την προστασία της κατοικίας των δανειοληπτών, έχει μείνει ανεφάρμοστη και συνεχίζονται οι κατασχέσεις ακινήτων ακόμα και για ασήμαντα ποσά. Δυστυχώς, έχει δημιουργηθεί στους πολίτες η εσφαλμένη εντύπωση ότι η προστασία της κατοικίας τους έναντι κατασχέσεων από πιστωτικά ιδρύματα συνοδεύεται από ένα πλέγμα προστατευτικών προς την περιουσία τους διατάξεων που θέτει ως πρώτη προτεραιότητα την προστασία του δανειολήπτη, ενώ η πραγματικότητα βεβαιώνει για μια κατ’ επίφαση προστασία που μέσα από τις ίδιες τις διατάξεις του νόμου δίνει στα πιστωτικά ιδρύματα μια σειρά από «παράθυρα» προκειμένου να προχωρήσουν σε κατασχέσεις κατοικιών.

Ενόψει των παραπάνω, ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1. Σε ποιες ενέργειες θα προβεί η κυβέρνηση προκειμένου να μπορούν οι δανειολήπτες να προστατεύονται πραγματικά έναντι κατασχέσεων των κατοικιών τους;
2. Πως σχεδιάζει η κυβέρνηση να βελτιώσει το νομοθετικό πλαίσιο προκειμένου η προστασία που παρέχει να μην αφορά μόνο ελάχιστες περιπτώσεις δανειοληπτών;

Η ερωτούσα Βουλευτής

Εύα – Ευδοξία Καϊλή