ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς: Υπουργό Οικονομικών, κ. Γεώργιο Παπακωνσταντίνου

Θέμα: Έλεγχος της διαχείρισης των κοινωφελών περιουσιών

Σύμφωνα με το πόρισμα της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής αναφορικά με την ανάγκη θεσμικών μεταρρυθμίσεων στο πεδίο οργάνωσης και λειτουργίας των εθνικών κληροδοτημάτων, προκύπτει ότι το σύνολο των κοινωφελών περιουσιών ανέρχεται, κατά προσέγγιση, στις 11.000, εκ των οποίων οι 2.500 είναι Ιδρύματα και Κληροδοτήματα, 3.000 είναι σχολάζουσες κληρονομιές, και οι υπόλοιπες 5.500 είναι περιουσίες υπό εκκαθάριση. Υπολογίζεται ότι η αξία αυτών των εθνικών κληροδοτημάτων ανέρχεται στα 10 δις ευρώ.
Η Επιτροπή υπογραμμίζει την ύπαρξη «κακοδαιμονιών που οφείλονται στη κρίσιμη κατάσταση πολλών κληροδοτημάτων» οι οποίες προκαλούνται από την απαρχαιωμένη σχετική νομοθεσία (α.ν. 2039 του 1939), από τη πλημμελή εποπτεία και την εκτροπή «συγκεκριμένων κληροδοτημάτων από την επίτευξη του σκοπού για τον οποίο συνεστήθησαν». Το ζήτημα των «κακοδαιμονιών» που αναφέρει το πόρισμα της Επιτροπής, όπως και τα συμπεράσματά της, αναδεικνύουν την ανάγκη άμεσης καταγραφής των εθνικών κληροδοτημάτων καθώς και της αποτελεσματικότερης διαδικασίας ελέγχου για το κατά πόσο η διαχείριση των κληροδοτημάτων ανταποκρίνεται στη θέληση του διαθέτη τους. Σε αυτή τη κατεύθυνση κινείται και το Υπουργείο Οικονομικών με την απόφασή του, τον Νοέμβριο του 2010, να συστήσει επιτροπή για την αλλαγή του αναγκαστικού νόμου 2039/1939, και σε πρώτη φάση να προχωρήσει στη καταγραφή των κληροδοτημάτων και κατόπιν στην εντολή προς τις διοικήσεις τους να υποβάλουν αναλυτικά στοιχεία οικονομικής διαχείρισης.
Ωστόσο, το ζήτημα των ελέγχων παραμένει ακανθώδες καθώς, στη πράξη, ο έλεγχος από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, και ειδικότερα της Γενικής Διεύθυνσης Δημόσιας Περιουσίας και Εθνικών Κληροδοτημάτων αλλά και των κατά τόπους περιφερειακών γραφείων κληροδοτημάτων παρουσιάζει πολλές δυσκολίες. Ειδικότερα στη περίπτωση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, το περασμένο έτος, κατά τη διαδικασία σύνταξης του Εθνικού Μητρώου Κληροδοτημάτων, το ελλιπές προσωπικό, όπως αναφέρθηκε στον Επιθεωρητή Δημόσιας διοίκησης, δεν ήταν σε θέση να προχωρήσει στην εκκαθάριση 630 φακέλων.
Έχοντας υπ’ όψιν το υπό διαμόρφωση έργο της συσταθείσας επιτροπής για την αναθεώρηση του νόμου 2039/1939, ο Υπουργός ερωτάται:
(1) Με ποιο τρόπο το Υπουργείο σχεδιάζει να κάνει τους ελέγχους στους διαχειριστές των κληροδοτημάτων περισσότερο άμεσους, εντατικούς και αποτελεσματικούς
(2) Δεδομένου ότι κάποιες περιπτώσεις κακοδιαχείρισης είναι χρόνιες, υπάρχει πρόβλεψη ο έλεγχος να είναι αναδρομικός; και
(3) Στην περίπτωση αυτή, θα ζητηθεί η συνδρομή της δικαιοσύνης ώστε να γίνουν καταλογισμοί των όποιων ευθυνών;