24/02/2016
Όπως ανακοινώθηκε, ναυτική δύναμη του ΝΑΤΟ υπό γερμανική διοίκηση, θα κατευθυνθεί στο Αιγαίο για την αντιμετώπιση των διακινητών μεταναστών. Το πλάνο δράσης προήλθε κατόπιν αιτήματος Ελλάδας, Γερμανίας και Τουρκίας στο πλαίσιο της δράσης του ΝΑΤΟ.
Στην πράξη, νατοϊκά πλοία, δρώντας υποστηρικτικά, όταν εντοπίζουν πλοιάρια με πρόσφυγες/μετανάστες θα μεταφέρουν τις πληροφορίες στο Λιμενικό και στην Frontex, όπου και θα παρεμβαίνει. Οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ θα παρεμβαίνουν μόνον σε περιπτώσεις επιχειρήσεων έρευνας και διασώσεως ναυαγών. Οι διασωζόμενοι πρόσφυγες θα επιστρέφονται στην Τουρκία.
Δεδομένου ότι το προαναφερθέν σχέδιο δράσης αφορά τους πρόσφυγες μετά την αναχώρησή τους από την Τουρκία και στοχεύει στην επιστροφή τους στις τουρκικές ακτές, και κατόπιν της εκταμίευσης της χρηματικής βοήθειας προς την Τουρκία, ερωτάται η Επιτροπή:
1. Ποιο είναι το ακριβές πλάνο για την αντιμετώπιση και διαχείριση της προσφυγικής/μεταναστευτικής ροής, και την επιστροφή στο έδαφος της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των διασωζομένων προσφύγων;
2. Ποιο είναι το ακριβές χρονοδιάγραμμα και οι επιχειρησιακές και νομικές λεπτομέρειες των επόμενων δράσεων και ποιοι οι στόχοι που η Επιτροπή έχει θέσει στην Τουρκία για να αποσυμφορήσει τη ροή προσφύγων προς την ΕΕ;
3. Ποιο το σύστημα κυρώσεων στην Τουρκία σε περίπτωση μη εφαρμογής των συμφωνηθέντων και σε ό,τι αφορά τις συνεχείς θαλάσσιες και εναέριες παραβιάσεις της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο;
Απάντηση του κ. Αβραμόπουλου εξ ονόματος της Επιτροπής
Κατά τη σύνοδο κορυφής της 29ης Νοεμβρίου 2015, η ΕΕ και η Τουρκία αποφάσισαν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους για την πρόληψη των παράτυπων αναχωρήσεων μεταναστών από την Τουρκία προς την Ελλάδα και να μοιραστούν τα βάρη της φιλοξενίας των σύριων προσφύγων στην Τουρκία.
Στις 25 Φεβρουαρίου 2016, κατόπιν αιτήματος της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Γερμανίας, το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο συμφώνησε να επιτρέψει στη μόνιμη ναυτική ομάδα 2 του Οργανισμού Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) να διεξάγει επιχειρήσεις στο Αιγαίο με στόχο την υποστήριξη της προσπάθειας της Ελλάδας και της Τουρκίας για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών.
Με τη δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, της 18ης Μαρτίου 2016, που είχε στόχο να εξαρθρωθεί το επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών και να προσφερθεί εναλλακτική λύση στους μετανάστες ώστε να μην θέτουν τις ζωές τους σε κίνδυνο, η ΕΕ και η Τουρκία αποφάσισαν να τερματίσουν την παράτυπη μετανάστευση από την Τουρκία προς την ΕΕ και συμφώνησαν για πρόσθετα σημεία δράσης.
Η Επιτροπή παρακολουθεί τακτικά την εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και εξέδωσε, στις 15 Ιουνίου 2016, τη δεύτερη έκθεσή της για την πρόοδο που έχει σημειωθεί(1).
Όπως προκύπτει από την εν λόγω έκθεση, η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας αποφέρει αποτελέσματα παρά τις πολλές προκλήσεις, αλλά η κατάσταση παραμένει εύθραυστη. Ειδικότερα, οι αριθμοί των μεταναστών που φεύγουν από την Τουρκία προς τα ελληνικά νησιά εξακολουθούν να μειώνονται. Κατά τον μήνα που προηγήθηκε της εφαρμογής της δήλωσης, περίπου 1 740 μετανάστες διέσχιζαν καθημερινά το Αιγαίο πέλαγος με προορισμό τα ελληνικά νησιά. Αντιθέτως, από την 1η Μαΐου 2016, ο μέσος ημερήσιος αριθμός αφίξεων μειώθηκε σε 47.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας. Η επόμενη έκθεση θα δημοσιευτεί τον Σεπτέμβριο του 2016.
(1) COM(2016)349 final.
