Στις 15 Οκτωβρίου 2015 η ΕΕ κατέληξε σε προσωρινή συμφωνία με την Τουρκία σχετικά με ένα κοινό σχέδιο δράσης για τη διαχείριση της μετανάστευσης και την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Στο Συμβούλιο της 15ης Οκτωβρίου, οι αρχηγοί των κρατών μελών ενέκριναν τη συμφωνία και εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για το κοινό σχέδιο δράσης.
Η Επιτροπή μάλιστα δέσμευσε 3 δισ. € στο ταμείο για την Τουρκία το Νοέμβριο 2014, εκ των οποίων περίπου τα 500 000 000,00€, έχουν ήδη χορηγηθεί στην Άγκυρα για να βοηθήσουν την ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων και να συνεχίζουν φιλοξενούν περίπου 2,2 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία.
Σχετικά με την απορρόφηση των κονδυλίων αυτών από πλευράς Τουρκίας υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες ότι μεγάλο μέρους τους χάνεται στην τουρκική γραφειοκρατία, ενώ ακόμη και τα σωσίβια που αγοράζονται για τους πρόσφυγες φέρονται να μην πληρούν τις προδιαγραφές των διεθνών κανονισμών (π.χ. SOLAS) - ούτε καν να είναι πιστοποιημένα.

Ερωτάται λοιπόν ο Αντιπρόεδρος και ο αρμόδιος Επίτροπος:

1. Πώς διασφαλίζεται και με ποια διαδικασία ότι από πλευράς Τουρκίας έγινε χρηστή και αποτελεσματική απορρόφηση των κονδυλίων;

2. Σε ποιο πλαίσιο εντάσσεται η φημολογούμενη περεταίρω χρηματοδότηση προς την Τουρκία, δεδομένου ότι δεν έχει δείξει πρόοδο στην εφαρμογή των ήδη συμφωνηθέντων;

Απάντηση του κ. Hahn εξ ονόματος της Επιτροπής

Η Επιτροπή και τα κράτη μέλη δεσμεύθηκαν να παράσχουν 3 δισ. ευρώ το 2016 και το 2017, μέσω της διευκόλυνσης για τους πρόσφυγες στην Τουρκία(1). Η εν λόγω βοήθεια περιλαμβάνει την παροχή ανθρωπιστικής και μη ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία. Η διευθύνουσα επιτροπή της διευκόλυνσης, συγκροτούμενη από εκπροσώπους των κρατών μελών και την Επιτροπή, εξασφαλίζει ότι η βοήθεια θα καταλήξει όντως στις συγκεκριμένες ομάδες-στόχους. Η Επιτροπή είναι αρμόδια για την διαχείριση των πόρων που συντονίζονται μέσω της διευκόλυνσης, χρησιμοποιώντας τα χρηματοδοτικά μέσα εξωτερικής βοήθειας που αρμόζουν καλύτερα στο είδος της προς παροχήν βοήθειας.

Στις 12 Μαΐου 2016, η διευθύνουσα επιτροπή της διευκόλυνσης συμφώνησε ότι η διευκόλυνση πρέπει να επικεντρωθεί στους ακόλουθους τομείς: (1) ανθρωπιστική βοήθεια, (2) διαχείριση της μετανάστευσης, (3) εκπαίδευση, (4) υγεία, (5) δημοτικές υποδομές και (6) κοινωνικοοικονομική στήριξη. Στις 30 Ιουνίου 2016, η διευθύνουσα επιτροπή αναγνώρισε μια ανεξάρτητη αξιολόγηση των αναγκών και εξέτασε την προαγωγή έργων ύψους 1,4 δισ. ευρώ για την υποστήριξη της εκπαίδευσης, της υγείας, των δημοτικών και κοινωνικών υποδομών, καθώς και της κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης των προσφύγων και των κοινοτήτων υποδοχής στην Τουρκία.

Η τρίτη έκθεση σχετικά με την πρόοδο της Τουρκίας όσον αφορά την εκ μέρους της εκπλήρωση των κριτηρίων του χάρτη πορείας για την ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων, δημοσιεύθηκε στις 4 Μαΐου 2016(2), και η δεύτερη έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας δημοσιεύθηκε στις 15 Ιουνίου 2016(3). Η απότομη μείωση του αριθμού των παράτυπων μεταναστών και των αιτούντων άσυλο που διέρχονται από την Τουρκία προς την Ελλάδα επιβεβαιώνει την αποτελεσματικότητα που επετεύχθη με την δήλωση, και ιδίως ότι το επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών μπορεί να εξουδετερωθεί.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την πρόοδο που έχει σημειωθεί όσον αφορά την εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και να υποβάλλει σχετικές εκθέσεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

(1) Απόφαση της Επιτροπής C(2016)855 final σχετικά με τη Διευκόλυνση για τους Πρόσφυγες στην Τουρκία, για την τροποποίηση της απόφασης C(2015)9500 final της 24.11.2015.
(2) COM(2016)278 final.
(3) COM(2016)349 final.