06/11/2020
Μετά τις πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις στην ΕΕ, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν χρησιμοποιεί, σύμφωνα με πληροφορίες, τις μεταναστευτικές ροές ως πρόσχημα για την αποστολή τζιχαντιστών στην Ελλάδα μέσω παράνομων οδών στο Αιγαίο και στα χερσαία σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας.
Η Επιτροπή ανακοίνωσε πρόσφατα τη διενέργεια έρευνας σχετικά με απωθήσεις στα ελληνικά νησιά, ιδίως μετά από κατηγορίες που διατυπώθηκαν από μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ). Εν τω μεταξύ, πολλές ΜΚΟ αποτελούν αντικείμενο έρευνας για κατασκοπεία και διακίνηση, ο δε Frontex έχει δηλώσει ότι δεν υπάρχουν στοιχεία για απωθήσεις από τις ελληνικές αρχές.
1. Η ΕΕ και η Τουρκία έχουν συνάψει συμφωνία με βάση την οποία οι μετανάστες μπορούν να στέλνονται πίσω στην Τουρκία, καθώς αυτή θεωρείται ασφαλής τρίτη χώρα. Πόσες επιστροφές έχουν ζητηθεί από την ΕΕ και πόσες έχουν απορριφθεί από την Τουρκία;
2. Πόσο έχουν προχωρήσει οι έρευνες σχετικά με την αποστολή από την Τουρκία τζιχαντιστών στην ΕΕ και την κακή χρήση των κονδυλίων της ΕΕ από τη χώρα αυτή καθώς και σχετικά με άλλες αθέμιτες πρακτικές που έχει διαπιστώσει ο Frontex;
3. Έχει προσδιοριστεί σαφώς η έννοια της απώθησης μεταξύ χωρών που θεωρούνται ότι είναι ασφαλείς και τηρούν τη σύμβαση του 1951 για τους πρόσφυγες και, στη συνάρτηση αυτή, ποια μέτρα μπορεί να λάβει η ΕΕ για να αποτρέψει την είσοδο τζιχαντιστών στα ελληνικά νησιά και γενικότερα στην ΕΕ;
P-006049/2020 Απάντηση της κ. Johansson εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (21.12.2020)
Η δήλωση ΕΕ-Τουρκίας προβλέπει την επιστροφή από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία όλων των νέων μεταναστών που φθάνουν παράτυπα και δεν υποβάλλουν αίτηση ασύλου ή των οποίων η αίτηση διεθνούς προστασίας έχει κριθεί αβάσιμη ή απαράδεκτη. Μέχρι σήμερα, 2 140 υπήκοοι τρίτων χωρών έχουν επιστρέψει στο πλαίσιο της δήλωσης . Από τις 16 Μαρτίου 2020 οι τουρκικές αρχές ανέστειλαν τις επιστροφές στο πλαίσιο της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, επικαλούμενες περιορισμούς λόγω της νόσου COVID-19. Κατά μέσο όρο, περίπου οκτώ τοις εκατό του συνόλου των αιτήσεων επανεισδοχής έχουν απορριφθεί από τις τουρκικές αρχές .
Το κεκτημένο της ΕΕ δεν ορίζει, αυτές καθαυτές, τις «αναγκαστικές επαναπροωθήσεις», αλλά περιέχει σαφείς κανόνες όσον αφορά την υποχρέωση των κρατών μελών να διασφαλίζουν την πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου, καθώς και τη συμμόρφωση με την αρχή της μη επαναπροώθησης, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.
Η Επιτροπή δεν εμπλέκεται σε αντιτρομοκρατικές έρευνες, οι οποίες εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών μελών της ΕΕ.
Η ΕΕ στηρίζει τα κράτη μέλη στην αντιμετώπιση όλων των διαστάσεων της τρομοκρατικής απειλής, ιδίως όσον αφορά τη διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ . Σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του κώδικα συνόρων του Σένγκεν , τα κράτη μέλη, με την επιφύλαξη των υποχρεώσεών τους όσον αφορά την προστασία των συνόρων, θα πρέπει να αποτρέπουν την παράνομη διέλευση των εξωτερικών συνόρων και την καταστρατήγηση των συνοριακών ελέγχων. Τα κράτη μέλη μπορούν να αρνούνται την είσοδο οποιουδήποτε προσώπου θεωρείται απειλή για τη δημόσια τάξη, την εσωτερική ασφάλεια, τη δημόσια υγεία ή τις διεθνείς σχέσεις τους. Από τον Απρίλιο του 2017 όλα τα πρόσωπα που διέρχονται τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ θα πρέπει να ελέγχονται συστηματικά, με χρήση οικείων βάσεων δεδομένων, προκειμένου να αποτρέπεται κάθε απειλή για την εσωτερική ασφάλεια και τη δημόσια τάξη των κρατών μελών.
1 https://www.consilium.europa.eu/el/press/press-releases/2016/03/18/eu-turkey-statement/#
2016 – 801, 2017 – 683, 2018 – 322· 2019 – 195· 2020 – 139.
2 Πληροφορίες που παρασχέθηκαν από την Ελληνική Αστυνομία.
Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνονται, ιδίως, η ενίσχυση της εντολής και των πόρων του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, η διενέργεια ελέγχων ασφαλείας στα κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης σε στενή συνεργασία με τον Ευρωπόλ, οι συστηματικοί έλεγχοι όλων των ταξιδιωτών στα εξωτερικά σύνορα, με χρήση οικείων βάσεων δεδομένων, και η επικαιροποίηση των κανόνων του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν για την ενίσχυση των διατάξεων που σχετίζονται με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Κανονισμός (ΕΕ) 2016/399 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 9ης Μαρτίου 2016, περί κώδικα της Ένωσης σχετικά με το καθεστώς διέλευσης προσώπων από τα σύνορα (κώδικας συνόρων του Σένγκεν) (κωδικοποιημένο κείμενο) (ΕΕ L 77 της 23.3.2016, σ. 1).
Κανονισμός (ΕΕ) 2017/458 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2017, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) 2016/399 όσον αφορά την ενίσχυση των ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα με χρήση οικείων βάσεων δεδομένων, ΕΕ L 74 της 18.3.2017.
