09/02/2021
Πριν από την πανδημία, 84 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ (ένας στους έξι) αντιμετώπιζαν προβλήματα ψυχικής υγείας, ενώ το συνολικό ετήσιο κόστος της ψυχικής υγείας ανερχόταν σε 600 δισεκατομμύρια EUR, ήτοι στο 4 % του συνολικού ΑΕγχΠ της ΕΕ. Η πανδημία COVID-19 συνδέεται με προβλήματα ψυχικής υγείας που αφορούν τόσο τη θνησιμότητα λόγω της νόσου όσο και τα μέτρα μετριασμού, όπως η τήρηση φυσικών αποστάσεων και ο κατ’ οίκον εγκλεισμός. Ωστόσο, παρά τα πολυάριθμα στοχευμένα ψηφίσματα που καλύπτουν επείγουσες πτυχές της ψυχικής υγείας, η συζήτηση σχετικά με τη συγκεκριμένη διάσταση της υγείας δεν κατέληξε ποτέ σε ολοκληρωμένο ενωσιακό πλαίσιο.
Μελέτες και έρευνες που έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής στη διάρκεια της πανδημίας καταδεικνύουν σταθερά ότι οι νέοι είναι οι πλέον ευάλωτοι σε αυξημένη ψυχολογική δυσφορία, και επίσης υποδεικνύουν ότι οι νέες γυναίκες είναι πιο ευάλωτες από τους νέους άνδρες και ότι τα άτομα με μικρά παιδιά ή με προηγουμένως διαγνωσθείσα ψυχιατρική διαταραχή διατρέχουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων ψυχικής υγείας.
1. Εξετάζει η Επιτροπή το ενδεχόμενο να απευθύνει επείγουσα έκκληση για μια ολοκληρωμένη στρατηγική της ΕΕ για την ψυχική υγεία, η οποία θα διαθέτει επαρκείς πόρους, στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου σχεδίου ανάκαμψης, ώστε να μετριαστούν οι συνέπειες της εν εξελίξει και κάθε μελλοντικής κρίσης;
2. Υπάρχουν μηχανισμοί ώστε να παρακολουθείται εάν χορηγείται επαρκής χρηματοδότηση από τη στρατηγική EU4Health 2021-2027 για τη στήριξη και τη μέριμνα της ψυχικής υγείας σε όλα τα κράτη μέλη;
Απάντηση της κ. Κυριακίδου
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Αριθμός αναφοράς της ερώτησης: E-000774/2021
Η Επιτροπή γνωρίζει ότι τα ζητήματα ψυχικής υγείας αποτελούν σημαντικό πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, ολιστικά, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πανδημία της COVID-19 μόνο επέτεινε την ανάγκη αυτή.
Την άνοιξη του 2020 η Επιτροπή ανέπτυξε επιχειρησιακή προσέγγιση ώστε να ανταποκριθεί στην πρόκληση αυτή. Η προσέγγιση προβλέπει ειδικό χώρο στην πλατφόρμα για την πολιτική υγείας της ΕΕ(1) για τη στήριξη των ενδιαφερόμενων φορέων, ο οποίος εντωμεταξύ συγκεντρώνει περισσότερους από εβδομήντα συμμετέχοντες. Τα πρώτα αποτελέσματα και παραδείγματα πρακτικών παρουσιάστηκαν σε διαδικτυακό σεμινάριο τον Οκτώβριο του 2020.
Για την περαιτέρω στήριξη των κρατών μελών και την αξιοποίηση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο των διαθέσιμων πόρων, η Επιτροπή θα συνεχίσει να ενθαρρύνει την ανταλλαγή γνώσεων και πρακτικών, και μεταξύ των κρατών μελών, ενώ διερευνά επιλογές για τη στήριξη της εφαρμογής ελπιδοφόρων πρακτικών. Μέσω του τρίτου προγράμματος για την υγεία, η Επιτροπή θα συγχρηματοδοτήσει κοινή δράση για την ψυχική υγεία, παρέχοντας έως 5 εκατομμύρια ευρώ. Αυτή η κοινή δράση θα εφαρμόσει δύο βέλτιστες πρακτικές: μεταρρύθμιση του συστήματος ψυχικής υγείας με την οποία ενισχύονται οι ασθενοκεντρικές υπηρεσίες που παρέχονται σε επίπεδο τοπικής κοινότητας, καθώς και πολυεπίπεδο πρόγραμμα πρόληψης των αυτοκτονιών. Οι ειδικές ανάγκες των παιδιών και των εφήβων θα ληφθούν υπόψη στην προσπάθεια αυτή. Οι εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν στα μέσα του 2021.
Το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health) θα συμπληρώσει τις πολιτικές των κρατών μελών για τη βελτίωση της υγείας των πολιτών, μέσω της στήριξης δράσεων για την προαγωγή της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας.
Τον Μάιο του 2020 προκηρύχθηκε ειδική πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη 2020» για την αντιμετώπιση των πλέον πιεστικών αναγκών που σχετίζονται με τη νόσο COVID-19. Στόχος της πρόσκλησης είναι να συμβάλει στην κατανόηση του αντικτύπου της πανδημίας στη συμπεριφορά, καθώς και του κοινωνικοοικονομικού αντικτύπου της πανδημίας.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι η προσέγγιση που περιγράφεται ανωτέρω είναι σημαντική για την επίτευξη επιχειρησιακών αποτελεσμάτων και θα διερευνήσει περαιτέρω δράσεις ανάλογης κατεύθυνσης.
(1) https://webgate.ec.europa.eu/hpf/
