Εδώ και μήνες, το WhatsApp βομβαρδίζει τους χρήστες με εξαιρετικά επιθετικά και επαναλαμβανόμενα αναδυόμενα μηνύματα, με σκοπό να τους αναγκάσει να αποδεχθούν τους νέους όρους χρήσης του και τη νέα πολιτική του περί ιδιωτικότητας. Η εταιρεία ενημερώνει τους χρήστες ότι θα διακόψει την πρόσβασή τους στην εφαρμογή και τις λειτουργίες της, εάν δεν αποδεχθούν τους νέους όρους.

1. Ποια μέτρα έχει λάβει η Επιτροπή για να προστατεύσει τους καταναλωτές της ΕΕ από αδικαιολόγητες πιέσεις με τη μορφή επανειλημμένων και ενοχλητικών γνωστοποιήσεων που υπονομεύουν την ελευθερία επιλογής τους και συνιστούν ουσιαστικά παραβίαση της οδηγίας της ΕΕ για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές;

2. Λόγω της αδιαφάνειας των γνωστοποιήσεων του WhatsApp, οι καταναλωτές δεν ενημερώνονται δεόντως για κάθε συγκεκριμένη χρήση ούτε έχουν τη δυνατότητα ελεύθερης επιλογής ως προς το αν τα δεδομένα τους θα υποβάλλονται σε επεξεργασία για κάθε σκοπό. Ποιες δράσεις έχουν αναλάβει η Επιτροπή και τα όργανα τα οποία διαθέτει για τη διαχείριση δεδομένων, ποια είναι η στρατηγική τους σε σχέση με αυτές τις πρακτικές και πώς έχει ενισχυθεί η συγκατάθεση του καταναλωτή με πρακτικούς και εφαρμόσιμους όρους;

3. Διαθέτει η Επιτροπή αποδεικτικά στοιχεία ότι τα μεταδεδομένα των χρηστών της ΕΕ μεταβιβάζονται χωρίς τη συγκατάθεσή τους στο πλαίσιο των νέων όρων χρήσης;


Απάντηση του κ. Reynders
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Αριθμός αναφοράς της ερώτησης: P-003573/2021

Βάσει του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ)(1), οι εθνικές εποπτικές αρχές παρακολουθούν και επιβάλλουν την εφαρμογή του εν λόγω κανονισμού . Δεδομένου ότι η WhatsApp είναι υπηρεσία ηλεκτρονικών επικοινωνιών, πρέπει επίσης να συμμορφώνεται με την οδηγία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες(2), ιδίως με τους κανόνες της για την προστασία των επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων κίνησης.

Με την επιφύλαξη των εξουσιών της ως θεματοφύλακα των Συνθηκών, η Επιτροπή δεν διαθέτει εποπτικές εξουσίες δυνάμει του ΓΚΠΔ ή της οδηγίας για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες ούτε εξουσίες άμεσης επιβολής της νομοθεσίας στον τομέα του δικαίου προστασίας των καταναλωτών. Τα ανωτέρω εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των αρμόδιων εθνικών αρχών και δικαστηρίων.

Στον τομέα του δικαίου προστασίας των καταναλωτών, η Επιτροπή συνεργάζεται με τις εθνικές αρχές επιβολής του νόμου στο πλαίσιο του δικτύου συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών (ΣΠΚ)(3) δυνάμει του κανονισμού (ΕΕ) 2017/2394(4). Η Επιτροπή μπορεί να επιβεβαιώσει τη λήψη ειδοποίησης από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Οργανώσεων Καταναλωτών (BEUC) σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα(5). Η Επιτροπή θα θέσει αυτή την ειδοποίηση υπόψη του δικτύου ΣΠΚ, το οποίο θα αξιολογήσει την υπόθεση και θα αποφασίσει εάν πρέπει να ληφθούν περαιτέρω μέτρα για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με το δίκαιο της ΕΕ για την προστασία των καταναλωτών.

Οι υπεύθυνοι επεξεργασίας πρέπει να ενημερώνουν τα υποκείμενα των δεδομένων σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων τους σε συνοπτική, διαφανή, κατανοητή και εύκολα προσβάσιμη μορφή, χρησιμοποιώντας σαφή και απλή διατύπωση (άρθρο 12 του ΓΚΠΔ). Στην περίπτωση της WhatsApp, η επικεφαλής εποπτική αρχή είναι η ιρλανδική επιτροπή προστασίας δεδομένων, η οποία διερευνά το ζήτημα και ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Προστασίας Δεδομένων, καθώς και την Επιτροπή.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις σε αυτό το ζήτημα.
(1) Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) (ΕΕ L 119 της 4.5.2016, σ. 1, βλ. άρθρο 51 παράγραφος 1).
(2) Οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την προστασία ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες) (ΕΕ L 201 της 31.7.2002).
(3) https://ec.europa.eu/info/live-work-travel-eu/consumer-rights-and-complaints/enforcement-consumer-protection/consumer-protection-cooperation-network_en
(4) Κανονισμός (ΕΕ) 2017/2394 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2017, σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών και με την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 (ΕΕ L 345 της 27.12. 2017, σ. 1 ).
(5) https://www.beuc.eu/publications/consumer-groups-file-complaint-against-whatsapp-unfairly-pressuring-users-accept-its/html