02/12/2021
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-005393/2021
προς την Επιτροπή
Άρθρο 138 του Κανονισμού
Fabio Massimo Castaldo (NI), Chiara Gemma (NI), Brando Benifei (S&D), Pernando Barrena Arza (The Left), Javier Nart (Renew), Idoia Villanueva Ruiz (The Left), Francisco Guerreiro (Verts/ALE), Marc Tarabella (S&D), Mario Furore (NI), Dorien Rookmaker (ECR), Carles Puigdemont i Casamajó (NI), Antoni Comín i Oliveres (NI), Clara Ponsatí Obiols (NI), Sabrina Pignedoli (NI), Dino Giarrusso (NI), Mounir Satouri (Verts/ALE), Eva Kaili (S&D), Ignazio Corrao (Verts/ALE), Ernest Urtasun (Verts/ALE), Jordi Solé (Verts/ALE)
Απαντώντας σε γραπτή ερώτηση του Ισπανού βουλευτή Jon Iñarritu, η ισπανική κυβέρνηση παραδέχθηκε ότι πλοία της σαουδαραβικής ναυτιλιακής εταιρείας Μπαχρί μετέφεραν όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό μετά από ελλιμενισμό σε ισπανικά και ιταλικά λιμάνια τον περασμένο Οκτώβριο(1).
Μολονότι πολλές ΜΚΟ έχουν εκφράσει ανησυχίες συναφώς καθώς και σχετικά με άλλες αποστολές φορτίων με πλοία της εταιρείας Μπαχρί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι αρμόδιοι ανέκαθεν αρνούνταν ότι είχαν μεταφερθεί όπλα(2) ή διαβεβαίωναν ότι η ταυτότητα του τελικού παραλήπτη ήταν άγνωστη.
Τις προσεχείς εβδομάδες ένα άλλο φορτηγό πλοίο της εταιρείας Μπαχρί αναμένεται να καταπλεύσει σε λιμένες κρατών μελών της ΕΕ. Λαμβανομένων υπόψη των αρχών στις οποίες βασίζεται η κοινή θέση της ΕΕ για τις εξαγωγές όπλων(3), και ιδίως των κριτηρίων 2 , 3 και 4, καθώς και του ρόλου της Σαουδικής Αραβίας στον πόλεμο στην Υεμένη:
1. Προτίθεται η Επιτροπή να προβεί σε άμεσες ενέργειες;
2. Υπάρχει σχεδιασμός για την αναθεώρηση και επικαιροποίηση της κοινής θέσης σχετικά με τις εξαγωγές όπλων, ώστε να καλύπτονται περιπτώσεις όπως οι προαναφερθείσες και επιπλέον να προβλέπονται κυρώσεις σε περίπτωση μη συμμόρφωσης;
3. Εκτιμά η Επιτροπή ότι ένας κανονισμός για τις εξαγωγές όπλων με βάση τα ισχύοντα κοινά κριτήρια για τις μεταφορές όπλων (συμπεριλαμβανομένων των διαμετακομίσεων) θα αποτελούσε ένα πιο αποτελεσματικό νομικό μέσο της ΕΕ για την τήρηση αυτών των κριτηρίων από ό,τι η κοινή θέση;
Βουλευτής που στηρίζει την ερώτηση(4)
(1) https://www.publico.es/politica/gobierno-admite-primera-vez-barco-muerte-saudi-cargo-cartuchos-cohetes-sagunto.html
(2) https://www.amnesty.org/en/latest/press-release/2019/12/spain-ensure-saudi-arabian-ship-carries-no-arms-through-spanish-ports/
(3) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32008E0944&from=EL
(4) Αυτή η ερώτηση έχει τη στήριξη βουλευτή εκτός των συντακτών: Rosa D'Amato (Verts/ALE)
Απάντηση του ύπατου εκπροσώπου/αντιπροέδρου κ. Borrell
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Αριθμός αναφοράς της ερώτησης: E-005393/2021
Ο έλεγχος των εξαγωγών και της διαμετακόμισης όπλων από τα κράτη μέλη της ΕΕ υπόκειται στην εθνική νομοθεσία, σύμφωνα με την κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου(1) και τη Συνθήκη για το Εμπόριο Όπλων. Οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τις πράξεις αυτές είναι νομικά δεσμευτικές για τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η τελική απόφαση για την έγκριση ή την άρνηση μεμονωμένης εξαγωγής ή διαμετακόμισης στρατιωτικού εξοπλισμού λαμβάνεται από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών της ΕΕ. Η αρμόδια εθνική αρχή αξιολογεί τις αιτήσεις για άδειες εξαγωγής με βάση τα κριτήρια της προαναφερόμενης κοινής θέσης, όπως είναι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου από τη χώρα τελικού προορισμού. Εναπόκειται στα εθνικά θεσμικά όργανα, μεταξύ των οποίων στα κοινοβούλια και στα δικαστήρια, να ελέγχουν τη συμμόρφωση με τους σχετικούς κανόνες. Σε περίπτωση εικαζόμενης μη συμμόρφωσης, η υπόθεση μπορεί να υποβληθεί στο αρμόδιο εθνικό δικαστήριο.
Η κοινή θέση 2008/944/ΚΕΠΠΑ του Συμβουλίου, της 8ης Δεκεμβρίου 2008, για τον καθορισμό κοινών κανόνων που διέπουν τον έλεγχο των εξαγωγών στρατιωτικής τεχνολογίας και εξοπλισμού επανεξετάστηκε το 2019. Η επανεξέταση αυτή οδήγησε στην απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2019/1560 του Συμβουλίου, της 16ης Σεπτεμβρίου 2019, για την τροποποίηση της κοινής θέσης(2). Σύμφωνα με το άρθρο 15, η κοινή θέση επανεξετάζεται πέντε έτη μετά την ημερομηνία της έκδοσης της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2019/1560 του Συμβουλίου, δηλαδή το 2024. Κατά την τελευταία επανεξέταση της κοινής θέσης δεν πραγματοποιήθηκε συζήτηση σχετικά με τη συμπερίληψη κυρώσεων για μη συμμόρφωση σε επίπεδο ΕΕ.
Η ομάδα εργασίας για τις εξαγωγές συμβατικών όπλων (COARM) συζήτησε το σχέδιο κανονισμού για τις εξαγωγές όπλων που πρότεινε το μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κα Hannah Neumann (Ομάδα των Πρασίνων/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία) στις 19 Νοεμβρίου 2021. Πολλά κράτη μέλη επιβεβαίωσαν εκ νέου την άποψη ότι ο έλεγχος των εξαγωγών όπλων αποτελεί εθνική αρμοδιότητα.
(1) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX%3A02008E0944-20190917
(2) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=celex%3A32019D1560
