13/04/2016
Προ ολίγων ημερών το Πειθαρχικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ καταδίκασε γνωστούς δημοσιογράφους σε διαγραφές και άλλες πειθαρχικές ποινές, επειδή είχαν πάρει θέση στο δημοψήφισμα του Ιουνίου 2015 στην Ελλάδα, με την αιτιολογία ότι «υποκαθιστούν το δημοσιογραφικό λειτούργημα με απροκάλυπτη προπαγάνδα». Η ελευθερία του λόγου και της κριτικής και η πολυφωνία των ΜΜΕ αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα και προϋποθέσεις άσκησης του δημοσιογραφικού λειτουργήματος, κατοχυρώνονται δε στο άρθρο 11 παράγραφοι 1 και 2 του Ευρωπαϊκού Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Αξιοσημείωτο είναι ότι όλοι οι δημοσιογράφοι που καταδικάστηκαν είχαν πάρει θέση υπέρ του «Ναι» στο δημοψήφισμα, ενώ ούτε καν παραπέμφθηκαν δημοσιογράφοι που είχαν πάρει δημόσια θέση — και με μεγαλύτερη ένταση — υπέρ του «Όχι», θέση την οποία στήριξε η πλειοψηφία του ΔΣ της ΕΣΗΕΑ. Και τούτο έρχεται σε συνέχεια άλλων παραβιάσεων της ελευθερίας του Τύπου σε Τουρκία, Ουγγαρία και Πολωνία.
Ερωτάται λοιπόν η Επιτροπή:
1. Γνωρίζει ότι δημοσιογράφοι διεγράφησαν από την ΕΣΗΕΑ για την έκφραση της άποψής τους επί ενός σοβαρού πολιτικού ζητήματος;
2. Ποιες πρωτοβουλίες προτίθεται να αναλάβει για την προστασία της ελευθερίας του Τύπου στον ευρωπαϊκό χώρο;
3. Με ποιους τρόπους μπορεί να βελτιωθεί η εναρμόνιση των νομοθεσιών περί ΜΜΕ των κρατών μελών με τον Ευρωπαϊκό Χάρτη;
Απάντηση του κ. Oettinger εξ ονόματος της Επιτροπής
Η ελευθερία και πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα, τα οποία κατοχυρώνονται στο άρθρο 11 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Η Επιτροπή έχει επίγνωση των προκλήσεων για την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης σε διάφορα κράτη μέλη. Επιδιώκει να διασφαλίσει το σεβασμό των εν λόγω δικαιωμάτων στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της δυνάμει των Συνθηκών της ΕΕ, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ. Τα γεγονότα που αναφέρει η κ. βουλευτής δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ.
Η Επιτροπή πιστεύει ότι οι ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές του οπτικοακουστικού τομέα πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην εξασφάλιση του σεβασμού της ελευθερίας του πλουραλισμού των μέσων ενημέρωσης. Η πρόταση της Επιτροπής για την αναθεώρηση της οδηγίας για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων ενισχύει την ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών του οπτικοακουστικού τομέα εισάγοντας την ανεξαρτησία ως προαπαιτούμενο και θεσπίζοντας κριτήρια ανεξαρτησίας, τα οποία οι ρυθμιστικές αρχές πρέπει να πληρούν.
Όταν δεν είναι δυνατή η ανάληψη νομικής δράσης, η Επιτροπή ενεργεί με άλλους τρόπους, για παράδειγμα μέσω της χρηματοδότησης — ύστερα από πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου — ανεξάρτητων έργων στον τομέα της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης. Με τα έργα αυτά, μεταξύ άλλων, χαρτογραφούνται παραβιάσεις της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και παρέχεται στήριξη σε δημοσιογράφους που απειλούνται(1).
Ένα από τα σχέδια αυτά είναι το «Παρατηρητήριο για την πολυφωνία στα μέσα ενημέρωσης», υπό τη διαχείριση του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου, το οποίο αποσκοπεί στην ανάδειξη των κινδύνων για την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης στα κράτη μέλη. Η Ελλάδα αξιολογήθηκε ήδη το 2014(2) και θα αξιολογηθεί εκ νέου το 2016 παράλληλα με όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και δύο υποψήφιες χώρες(3). Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του 2016 αναμένονται κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2016.
(1) https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/media-freedom-projects
(2) http://monitor.cmpf.eui.eu/results-2014/greece/
(3) https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/media-pluralism-monitor-tool-mpm2016-launch-2016-exercise
