08/02/2022
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-000544/2022
προς την Επιτροπή
Άρθρο 138 του Κανονισμού
Εύα Καϊλή (S&D), Νίκος Ανδρουλάκης (S&D)
Ένα από τα πλέον ιστορικά μνημεία του Ποντιακού Ελληνισμού – τη Μονή της Παναγίας Σουμελά, υποψήφια για συμπερίληψη στον κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO – βεβήλωσαν οι τουρκικές αρχές, δίνοντας άδεια για τη μετατροπή του σε κέντρο διασκέδασης, με ντι τζέι να παίζει ηλεκτρονική μουσική.
Οι τουρκικές αρχές έδωσαν άδεια με σκοπό, όπως ισχυρίστηκαν, την τουριστική προώθηση του μνημείου, περιφρονώντας πλήρως το θρησκευτικό αίσθημα εκατομμυρίων Ορθόδοξων Χριστιανών, για τους οποίους η Παναγία Σουμελά αποτελεί λίκνο της πίστης τους εδώ και περισσότερους από 16 αιώνες.
Την ίδια στιγμή ο υπουργός Πολιτισμού της Τουρκίας ανέφερε ότι έχουν εντοπισθεί «77 κειμήλια της Μονής Παναγίας Σουμελά» εντός και εκτός της χώρας, κίνησε δε διαδικασίες για τη διεκδίκηση και την επιστροφή τους στην Τουρκία.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Σκοπεύει να απευθύνει σύσταση/διάβημα διαμαρτυρίας προς τις τουρκικές αρχές για τη λοιδορία του μνημείου;
2. Μετά και την προκλητική μετατροπή σε τζαμί της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας, καθώς και της Αγίας Σοφίας και της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, πώς σκοπεύει να επισημάνει στην Τουρκία ότι ο σεβασμός προς την πολιτιστική κληρονομιά των μνημείων που βρίσκονται στην επικράτειά της αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ;
3. Σκοπεύει να παρέμβει προς τις τουρκικές αρχές με σκοπό την επανατοποθέτηση των κειμηλίων που φυλάσσονται στις αποθήκες του μουσείου της Άγκυρας και της Αγίας Σοφίας στον χώρο της Μονής, που σήμερα λειτουργεί ως μουσείο;
Κοινή απάντηση του κ. Várhelyi εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος απέστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στον Τούρκο Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού έπειτα από το βιντεοσκοπημένο απόσπασμα με τον DJ να παίζει ηλεκτρονική μουσική στην ιστορική ελληνική Μονή της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα. Αναφέρεται ότι το υπουργείο έχει κινήσει έρευνα κατά των κυβερνητικών υπαλλήλων που εξέδωσαν την άδεια να γυριστεί αυτή η διαφημιστική κινηματογραφική παραγωγή στον χώρο. Επί του παρόντος, δεν έχει δημοσιοποιηθεί κανένα αποτέλεσμα της έρευνας. Η ΕΕ έχει δεσμευτεί για τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Τουρκία. Θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις όσον αφορά τη Μονή της Παναγίας Σουμελά, μεταξύ άλλων μέσω της αντιπροσωπείας της ΕΕ στην Άγκυρα και θα θέσει το ζήτημα στους σχετικούς συνομιλητές.
Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι η Μονή της Παναγίας Σουμελά είναι εγγεγραμμένη στον ενδεικτικό κατάλογο μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO. Μόλις εγγραφεί ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς, η Τουρκία θα έχει την υποχρέωση να διασφαλίσει ότι δεν θα επηρεαστεί η εξέχουσα οικουμενική αξία του εγγεγραμμένου μνημείου στο έδαφός της.
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρέχει πληροφορίες σχετικά με τα δικαιώματα των μη μουσουλμανικών θρησκευτικών κοινοτήτων, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο των εκθέσεών της για την Τουρκία[1]. Θα συνεχίσει επίσης να θέτει το ζήτημα της προστασίας σημαντικών πολιτιστικών και θρησκευτικών μνημείων στις διμερείς επαφές της με Τούρκους ομολόγους της.
[1] Πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία: https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/turkey-report-2021_en
