Η μοναδική ουσιαστική πρωτοβουλία για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής για το 2015 είναι η προσχώρηση της ΕΕ στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων (ΕΣΑΔ), μια διεργασία που βρισκόταν εν εξελίξει για αρκετές δεκαετίες αλλά ουδέποτε ολοκληρώθηκε. Πέρα από τις πολιτικές ελευθερίες πρώτης γενιάς, οι οποίες κατοχυρώνονται στην ΕΣΑΔ, τα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα δεύτερης γενιάς, όπως το δικαίωμα εργασίας με δίκαιη αμοιβή, το δικαίωμα προστασίας της υγείας, το δικαίωμα κοινωνικής ασφάλειας, κ.λπ., αποτελούν βασικά στοιχεία των θεμελιωδών δικαιωμάτων γενικά και προβλέπονται στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη. Αυτά τα συγκεκριμένα κοινωνικά και οικονομικά δικαιώματα κινδυνεύουν αυτή τη στιγμή να θυσιαστούν στον βωμό της οικονομικής «σταθερότητας», της λιτότητας, των «διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», κ.λπ. Αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο ολοένα περισσότεροι πολίτες έχουν αποξενωθεί από την ΕΕ και τις πολιτικές της.

1. Γνωρίζει η Επιτροπή τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τα κοινωνικά δικαιώματα και οι οποίοι συνδέονται με τις οικονομικές πολιτικές που εφαρμόζονται σήμερα;

2. Θα εξέταζε η Επιτροπή το ενδεχόμενο να προτείνει την προσχώρηση της ΕΕ στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη;

Απάντηση της κ. Thyssen εξ ονόματος της Επιτροπής

Όπως υπογραμμίζεται στην ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης για το 2015(1), η ταυτόχρονη ανάληψη δράσης για την τόνωση των επενδύσεων, τη διεξαγωγή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την εξασφάλιση υπεύθυνης δημοσιονομικής διαχείρισης είναι ζωτικής σημασίας για την αποκατάσταση της απασχόλησης και της ανάπτυξης. Ταυτοχρόνως, η ετήσια επισκόπηση της ανάπτυξης δίνει σαφώς έμφαση στην κοινωνική διάσταση αυτών των πολιτικών και στην ανάγκη εκσυγχρονισμού των συστημάτων πρόνοιας για την πιο αποτελεσματική και αποδοτική αντιμετώπιση των κοινωνικών αναγκών και την καταπολέμηση της φτώχειας· δίνει επίσης έμφαση στην ενίσχυση των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με σκοπό την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των ατόμων, ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν τους κινδύνους και να συμμετέχουν πλήρως στην οικονομία και την κοινωνία. Για τον σκοπό αυτό, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου για τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών, εκδίδονται ειδικές ανά χώρα κατευθύνσεις, ενώ τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία χρηματοδοτούν ευρύ φάσμα μέτρων, μεταξύ άλλων, στον τομέα της απασχόλησης, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της στέγασης και της υγείας. Επιπλέον, οι δράσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του δικαίου της ΕΕ ελέγχονται με βάση τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, που περιλαμβάνει σειρά κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων.

Μπορεί να μην έχει προσχωρήσει(2) η ΕΕ στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη του Συμβουλίου της Ευρώπης, ωστόσο η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι η Συνθήκη(3) παραπέμπει στο εν λόγω κείμενο και, γενικά, υπάρχει σύγκλιση μεταξύ του Χάρτη και του δικαίου της ΕΕ. Ομοίως, υπάρχει νομολογία του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία παραπέμπει στον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Χάρτη.

(1) COM(2014)902 τελικό.
(2) COM(2014)910 τελικό.
(3) Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.