ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, κ. Γεώργιο Σουφλιά

Θέμα: Αποτελεσματικότητα ελληνικού μηχανισμού ελέγχου για την προστασία του περιβάλλοντος

Σύμφωνα με τις διατάξεις της Συνθήκης των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων η πρωταρχική ευθύνη για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας παραμένει στα κράτη – μέλη, όπως και η διοικητική οργάνωση για την περιβαλλοντική προστασία, ήτοι η κατανομή των αρμοδιοτήτων στα Υπουργεία και γενικότερα η λήψη των αναγκαίων μέτρων ενσωμάτωσης του ευρωπαϊκού δικαίου στην εθνική έννομη τάξη.
Στη χώρα μας παρατηρείται κατανομή αρμοδιοτήτων για το περιβάλλον και την προστασία του σε πολλά Υπουργεία, χωρίς να έχει εξασφαλιστεί μέχρι σήμερα αποτελεσματικός συντονισμός της άσκησης των αρμοδιοτήτων τους. Το ΥΠΕΧΩΔΕ έχει την βασική ευθύνη της εφαρμογής της περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας, ενώ τα Υπουργεία Ανάπτυξης, Αγροτικής Πολιτικής και Τροφίμων, Υγείας και Κοινωνικής Πολιτικής και Εμπορικής Ναυτιλίας, έχουν σημαντικές αρμοδιότητες σε πολλούς τομείς περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος. Αντίστοιχα, έχουν παραχωρηθεί ελεγκτικές αρμοδιότητες σε μεγάλο αριθμό Υπηρεσιών και σε διαφορετικά ιεραρχικά επίπεδα. Ελέγχους διενεργούν οι κεντρικές Υπηρεσίες των συναρμόδιων Υπουργείων, οι Περιφέρειες, οι Νομαρχίες, οι Δήμοι, αλλά και οι Ειδικές Υπηρεσίες Ελέγχου και συγκεκριμένα η Ειδική Υπηρεσία Ελεγκτών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) και τα Κλιμάκια Ελεγκτών Ποιότητας Περιβάλλοντος.
Σε πολλές περιπτώσεις παρουσιάζεται ασάφεια στην εφαρμογή των κανονισμών και στις αρμοδιότητες που έχει το κάθε Υπουργείο. Αποτέλεσμα της δαιδαλώδους οργάνωσης της περιβαλλοντικής προστασίας στη χώρα μας είναι να παρουσιάζεται έντονο έλλειμμα εφαρμογής της ελληνικής και κοινοτικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας, μη αποτελεσματική διευθέτηση των σχετικών προβλημάτων, αλλά και ταλαιπωρία των εμπλεκομένων μερών. Τα σημαντικότερα προβλήματα παρουσιάζονται στην εφαρμογή των Οδηγιών που αφορούν: α) τη διαχείριση των στερών αποβλήτων – παράνομες χωματερές (με καταδίκη της χώρας από το ΔΕΚ στις 6.10.2005 και επιβολή υψηλών προστίμων που τελικά επιβαρύνουν τον Έλληνα φορολογούμενο), β) την προστασία της φύσης: μη επαρκής προστασία των περιοχών δικτύου Natura 2000 – μη επαρκής χαρακτηρισμός Ζωνών Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) (καταδίκη από το ΔΕΚ τον Οκτώβριο του 2007), έλλειψη επαρκούς προστασίας ΖΕΠ (υπόθεση που εκκρεμεί ενώπιον του ΔΕΚ), καταστροφή λίμνης Καϊάφα, γ) τη διάθεση των υγρών λυμάτων (για την οποία έχει εκδοθεί απόφαση του ΔΕΚ το 2007 για 23 περιοχές στις οποίες εκβάλλονται υγρά απόβλητα) και την περιβαλλοντικά αποδεκτή επεξεργασία της λυματολάσπης. Ο συνολικός αριθμός των ανοικτών υποθέσεων για το περιβάλλον είναι τριάντα μία και περιλαμβάνει έξι καταγγελίες και εικοσιπέντε υποθέσεις για τις οποίες βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία επί παραβάσει.
Επιπλέον σημαντικό πρόβλημα έχει δημιουργηθεί από την εφαρμογή της ΚΥΑ 13588/725/2006, μετά την ερμηνευτική εγκύκλιο του ΥΠΕΧΩΔΕ για την ερμηνεία του άρθρου 7 της ΚΥΑ 13588/725/2006 περί μέτρων, όρων και περιορισμών για τη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων. Η ερμηνεία και εφαρμογή της ΚΥΑ, έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα, που σε συνδυασμό με τη σύγχυση των αρμοδιοτήτων και τη μη ύπαρξη κωδικοποιημένης περιβαλλοντικής νομοθεσίας, να έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο δημόσιες υπηρεσίες και βιομηχανίες.
Αξίζει επίσης να επισημανθεί και η σημαντική καθυστέρηση στην έκδοση των περιβαλλοντικών αδειών, που λειτουργούν αποτρεπτικά για τον επενδυτή και δυσχεραίνουν την λειτουργία των επιχειρήσεων. Από προηγούμενη απάντηση σε ερώτησή μου, προκύπτει ότι μόνο το 40% των βιομηχανιών που εμπίπτουν στην Οδηγία IPPC 96/61 έχουν αδειοδοτηθεί μέχρι σήμερα, ενώ οι άδειες αυτές έπρεπε να εκδοθούν μέχρι το Σεπτέμβριο του 2007.
Ο ελληνικός ελεγκτικός μηχανισμός δεν έχει επιβάλλει αποτρεπτικές κυρώσεις και δεν λειτουργεί σε συστηματική βάση. Παρά την προσπάθεια της ΕΥΕΠ για την εφαρμογή του περιβαλλοντικού δικαίου, οι διενεργούμενοι έλεγχοι γίνονται κατά κανόνα ύστερα από καταγγελίες των πολιτών και δεν επαρκούν.

Ενόψει των παραπάνω, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1) Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που περιγράφονται ως άνω στα υπό α, β, και γ στοιχεία;
2) Ποια η στάση της κυβέρνησης απέναντι στην ανάγκη περαιτέρω στελέχωσης της ΕΥΕΠ σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο;
3) Πώς θα αντιμετωπιστεί η υπερβολική καθυστέρηση στην έκδοση των περιβαλλοντικών αδειών;
4) Πώς σχεδιάζει η κυβέρνηση να αξιοποιήσει το ΕΣΠΑ για την δημιουργία των απαραιτήτων περιβαλλοντικών υποδομών;
5) Σε ποιες ενέργειες θα προχωρήσει η κυβέρνηση προκειμένου να επιτευχθεί ο αποτελεσματικότερος συντονισμός των συναρμόδιων Υπουργείων, αλλά και η κωδικοποίηση της πολυδαίδαλης περιβαλλοντικής νομοθεσίας για την διευκόλυνση των χρηστών;
6) Πώς σκοπεύει η κυβέρνηση να επιτύχει την αποτελεσματικότερη εφαρμογή της ΚΥΑ 13588/725/2006 περί μέτρων, όρων και περιορισμών για τη διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων;
7) Ποια είναι τα σχέδια της κυβέρνησης για τη εφαρμογή καινοτόμων διεργασιών διαχείρισης απορριμμάτων, έτσι ώστε η επεξεργασία των τελευταίων να γίνεται με περιβαλλοντικά αποδεκτό τρόπο, ενώ η όλη εγκατάσταση θα παρουσιάζει και οικονομικό όφελος;

Η ερωτούσα Βουλευτής

Εύα – Ευδοξία Καϊλή