28/03/2012
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον Υπουργό Εξωτερικών, κ. Σταύρο Δήμα
ΘΕΜΑ: Κήρυξη, εφαρμογή και οριοθέτηση ΑΟΖ και εκμετάλλευση φυσικών πόρων.
Τα πλεονεκτήματα κήρυξης ΑΟΖ από πλευράς της Ελλάδας έχουν αναλυθεί εκτενώς τόσο στην πολιτική όσο και στην επιστημονική συζήτηση. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται η διασφάλιση της πολιτικής και οικονομικής ενότητας του ελλαδικού χώρου, των ηπειρωτικών περιοχών με τα νησιά, η προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, η ουσιαστικότερη αντιμετώπιση της καταστροφής των αλιευτικών πεδίων του Αιγίου, αλλά και η παροχή δυνατοτήτων οικονομικής εκμετάλλευσης πέραν της αιγιαλίτιδας ζώνης, μέσω πχ της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ρεύματα, ύδατα και ανέμους. Επιπροσθέτως, η χώρα μας δεν έχει πλέον κανένα περιθώριο να αγνοήσει τον πλούτο που, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, υπάρχει στις θάλασσές της και, σε συνδυασμό με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, οφείλει να διερευνήσει τις δυνατότητες αξιοποίησης του. Σημειωτέον δε ότι η δυνατότητα εκμετάλλευσης πετρελαίου ή φυσικού αερίου που βρίσκεται έξω από την ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη καλύπτεται πλήρως από το καθεστώς της υφαλοκρηπίδας καθώς οι πόροι αυτοί βρίσκονται στο υπέδαφος κάτω από το βυθό της θάλασσας και το κυριαρχικό δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης του ελληνικού βυθού και υπεδάφους είναι απολύτως κατοχυρωμένο από το Δίκαιο της Θάλασσας άνευ άλλων προϋποθέσεων. Ένα κράτος που έχει θεσπίσει ΑΟΖ ασκεί τα δικαιώματα επί του βυθού και του υπεδάφους της ΑΟΖ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας για την υφαλοκρηπίδα. Ο εντοπισμός ποσοτήτων φυσικού αερίου στην Κύπρο και στο Ισραήλ προϊδεάζει για το τι κρύβεται στη δυνητική ελληνική ΑΟΖ, με αποτέλεσμα η επιδίωξη οριοθέτησής της να αποκτά ακόμα πιο κρίσιμο χαρακτήρα και το ζήτημα να αναδεικνύεται σε προτεραιότητα όχι μόνο ως ενάσκηση δικαιώματος στο ευρύτερο πλαίσιο της θέσπισης και οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Δικαίου και ειδικότερα της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, αλλά και ως αναγκαία συνθήκη για τη δημιουργία προϋποθέσεων εξόδου από την κρίση.
Με την Αλβανία η χώρα μας υπέγραψε συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών βάσει του Δικαίου της Θάλασσας και έπειτα από διαπραγματεύσεις των δύο κυβερνήσεων, η οποία ωστόσο δεν έχει κυρωθεί μέχρι σήμερα. Με την Ιταλία η Ελλάδα έχει συμφωνία οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας από το 1978. Με την Λιβύη, όπως και με την Αίγυπτο, οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν πριν μερικά χρόνια. Οι πολιτικές εξελίξεις όμως στις δύο χώρες επιβράδυναν το διάλογο. Με την Τουρκία η χώρα μας βρίσκεται εδώ και αρκετά χρόνια σε διερευνητικές επαφές προκειμένου να εξευρεθεί κοινό έδαφος που θα επιτρέψει την διαπραγμάτευσης των ορίων της υφαλοκρηπίδας των δύο χωρών από τον Έβρο ως το Καστελόριζο. Το τελευταίο αποτελεί και σημείο τριβής κατά τις διαπραγματεύσεις καθώς η τοποθεσία του νησιωτικού συμπλέγματος της Μεγίστης επιτρέπει στις υφαλοκρηπίδες Ελλάδος και Κύπρου να εφάπτονται, περιορίζοντας την τουρκική υφαλοκρηπίδα σε μια τριγωνική περιοχή ανάμεσα στη Ρόδο και το Καστελόριζο, λόγος για τον οποίο η Τουρκία επεδίωξε κατά τις διερευνητικές συνομιλίες της περιόδου 2010-2011 να απομονώσει το Καστελόριζο, ως ευρισκόμενο στην Ανατολική Μεσόγειο, από τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά. Όταν, μάλιστα, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας διεξήγαγε συνομιλίες το 2009 με την Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου με στόχο την οριοθέτηση των θαλασσίων ορίων των δύο κρατών, έκανε το διπλωματικό σφάλμα να προχωρήσει σε συνομιλίες χωρίς τη ρητή διαβεβαίωση των Αιγυπτίων για αποδοχή των δικαιωμάτων της νήσου Καστελόριζου. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η Αιγυπτιακή πλευρά να προχωρήσει σε συνομιλίες για την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Τουρκία, αγνοώντας ουσιαστικά την ύπαρξη του Καστελόριζου, και άρα αποκόπτοντας την Ελλάδα από το δικαίωμά της να έχει κοινά θαλάσσια όρια με την Κύπρο, ως δικαιούται.
Ενόψει των παραπάνω και του γεγονότος ότι τα δικαιώματα και οι δικαιοδοσίες ενός κράτους επί της ΑΟΖ (ήτοι επί του βυθού, του υπεδάφους και των υπερκείμενων υδάτων της ΑΟΖ) αποκτώνται μόνο όταν το κράτος κηρύξει ρητώς τη συγκεκριμένη θαλάσσια ζώνη, ερωτάται ο κ. Υπουργός:
1. Ποιες είναι οι εξελίξεις αναφορικά με τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης για την κήρυξη, εφαρμογή και οριοθέτηση ΑΟΖ με τις γειτονικές χώρες;
2. Πότε αναμένεται να κυρωθεί η συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας;
3. Ποια είναι τα σχέδια της κυβέρνησης αναφορικά με την συνέχιση των διαπραγματεύσεων με την Αίγυπτο για την χάραξη της ΑΟΖ με την Ελλάδα και ποιες οι εκτιμήσεις για την σχετική οριοθέτηση σε σχέση και με τη Λιβύη υπό το πρίσμα των δικαιωμάτων που απορρέουν για την Ελλάδα από τη νήσο Γαύδο;
4. Σε ποιες ενέργειες θα προβεί η κυβέρνηση προκειμένου να προωθηθεί η διαδικασία οριοθέτησης ΑΟΖ με την γειτονική Τουρκία ενόψει και του ζητήματος των δικαιωμάτων του Καστελλόριζου το οποίο σύμφωνα με το άρθρο 121 παρ. 2 της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας δικαιούται να έχει ΑΟΖ και μάλιστα ο τρόπος καθορισμού αυτής και της υφαλοκρηπίδας είναι ακριβώς ο ίδιος με αυτόν που προβλέπεται για τις ηπειρωτικές περιοχές;
5. Ποια είναι η στάση της κυβέρνησης απέναντι τις συνομιλίες της Αιγύπτου και της Τουρκίας για την οριοθέτηση ΑΟΖ και με ποιο τρόπο θα επιχειρήσει η ελληνική κυβέρνηση την εξασφάλιση των δικαιωμάτων της νήσου Καστελόριζου στις συνομιλίες της ίδιας για την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου;
6. Ποια είναι τα στοιχεία που υπάρχουν αναφορικά με την ύπαρξη εκμεταλλεύσιμου ορυκτού πλούτου στην περιοχή όπου η Ελλάδα δυνητικώς δικαιούται να κηρύξει την ύπαρξη ΑΟΖ;
7. Ποια είναι η θέση της κυβέρνησης αναφορικά με την δυνατότητα μονομερούς από πλευράς της Ελλάδας κήρυξης ΑΟΖ, δεδομένου του γεγονότος ότι η εκμετάλλευση των πλεονεκτημάτων της ΑΟΖ διαφαίνεται ως μία από τις αποτελεσματικότερες λύσεις για ταχύτερη έξοδο από την οικονομική ύφεση;
