Μετά τον θάνατο 300 και πλέον μεταναστών κοντά στη νήσο Λαμπεντούζα, τον Οκτώβριο του 2013, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο πρότεινε τη σύσταση της ειδικής ομάδας «Μεσόγειος» για την πρόληψη παρόμοιων συμβάντων στο μέλλον. Τον Δεκέμβριο 2013, η Επιτροπή παρουσίασε ανακοίνωση με 37 βραχυπρόθεσμες και μεσοπρόθεσμες επιχειρησιακές δράσεις (Frontex, Eurosur κ.λπ.), κατανεμημένες σε πέντε βασικούς τομείς.

Μετά τα τραγικά γεγονότα στη Μεσόγειο, οι υπουργοί εσωτερικών και οι υπουργοί εξωτερικών της ΕΕ, στη συνεδρίαση της 20ής Απριλίου 2015, συμφώνησαν σε δράση σε τρεις άξονες: α) προτεραιότητα στην καταπολέμηση των δικτύων οργανωμένου εγκλήματος, των κυκλωμάτων εμπορίας ανθρώπων και των λαθρεμπόρων, β) ενίσχυση των δραστηριοτήτων της Frontex με σκοπό την αποτελεσματικότερη διάσωση ζωών στη θάλασσα, γ) πιο ισόρροπη κατανομή των ευθυνών για τα σχέδια επανεγκατάστασης και μετεγκατάστασης.

Ερωτάται η Επιτροπή:

— Με ποια ακριβώς μέτρα θα επιτευχθεί η ενισχυμένη επιτήρηση των «εξωτερικών» συνόρων (Frontex);
— Στις 17 συμφωνίες επανεισδοχής που έχει συνάψει μέχρι σήμερα η ΕΕ , συμπεριλαμβάνονται οι χώρες από τις οποίες προέρχονται οι σημερινοί μετανάστες;
— Πραγματοποιείται συζήτηση για τροποποίηση της πολιτικής στην κατεύθυνση της αναλογικής εσωτερικής κατανομής του πλήθους των προσφύγων στα κράτη μέλη διά της προώθησής τους και εντός των συνόρων της ΕΕ, ώστε να αναλάβουν τα κράτη μέλη αναλογικά ίσο κοινωνικό και οικονομικό κόστος; Εάν έχει ξεκινήσει η συζήτηση, ποια τα κριτήρια για τον καθορισμό της κατανομής;

Απάντηση του κ. Αβραμόπουλου εξ ονόματος της Επιτροπής

H Επιτροπή, σύμφωνα με τη δήλωση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2015, τριπλασίασε τον προϋπολογισμό για τις κοινές επιχειρήσεις «Τρίτων» (Κεντρική Μεσόγειος) και «θαλάσσια επιχείρηση Ποσειδών» (Αιγαίο) του Frontex, επέκτεινε το πεδίο επιχειρήσεων και αύξησε τον αριθμό των περιπολικών σκαφών. Τα μέτρα αυτά θα συμβάλουν στη διάσωση ανθρώπινων ζωών στη θάλασσα.

Η πλειονότητα των μεταναστών που επιχειρούν να διασχίσουν τη Μεσόγειο προέρχονται από χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, η ΕΕ έχει συνάψει συμφωνίες επανεισδοχής με το Πράσινο Ακρωτήριο και την Τουρκία. Στις 9 Σεπτεμβρίου 2015, η Επιτροπή εξέδωσε σχέδιο δράσης της ΕΕ για την επιστροφή, το οποίο παρουσιάζει τις δράσεις για την ενίσχυση της οικειοθελούς επιστροφής, την ενίσχυση της εφαρμογής της οδηγίας για την επιστροφή, τη βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών, την ενίσχυση του ρόλου και της εντολής του Frontex σε επιχειρήσεις επιστροφής, καθώς και τη δημιουργία ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης της επιστροφής.

Μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο εξέδωσε, στις 14 Σεπτεμβρίου 2015, απόφαση για τη μετεγκατάσταση 40 000 ατόμων που χρήζουν σαφώς διεθνούς προστασίας από την Ιταλία και την Ελλάδα, και, στις 22 Σεπτεμβρίου 2015, απόφαση για τη μετεγκατάσταση επιπλέον 120 000 ατόμων που χρήζουν διεθνούς προστασίας από κράτη μέλη που είναι εκτεθειμένα σε μαζικές μεταναστευτικές ροές(1).

(1) Απόφαση του Συμβουλίου για τη θέσπιση προσωρινών μέτρων στον τομέα της διεθνούς προστασίας υπέρ της Ιταλίας και της Ελλάδας.